جراحی فک
گستردگی استخوان های فک بر روی ساختار صورت باعث شده تا بخش مهمی از توازن اجزای صورت به فرم و اندازه این استخوان ها مرتبط شود. رفع نواقص استخوان های فک از طریق جراحی فک کمک می کند تا میزان هماهنگی اجزای صورت بهتر و جذاب تر شود. اما حال سوال این است که جراحی فک چیست و با چه روشی انجام می گیرد؟ چه افرادی می توانند انواع جراحی فک را انجام دهند؟ مراقبت های بعد از جراحی زیبایی فک چگونه است؟
انجام جراحی فک مانند زاوبه دار کردن فک عمدتا با هدف زیبایی انجام می گیرد. با این حال، برای اصلاح برخی نقص های عملکردی فک و دهان نیز می توان از روش جراحی فک کمک گرفت. یکی از مهم ترین کاربردهای جراحی فک، اصلاح ساختار فکین در افرادی است که امکان انجام ارتودنسی را ندارند. این مساله کاملا به وضعیت بیمار و نظر پزشک متخصص بستگی خواهد داشت.
تغییر فرم صورت، زاویه دار کردن فک، متناسب کردن ساختار فکی نبا اجزای دیگر صورت و مواردی از این قبیل، از جمله کاربردهای جراحی زیبایی فک به حساب می آیند. در اغلب موارد، پیش از انجام این نوع جراحی، لازم است فرد برای تصویربرداری اشعه ایکس ار فک های خود اقدام کند. ابن کار برای ارزیابی وضعیت فکین و بررسی میزان تغییرات مورد نیاز در حین جراحی توسط پزشک معالج، الزامی است.
در این مقاله به توضیح برخی جزییات مرتبط با جراحی فک می پردازیم. در ادامه خواهیم دید که نتیجه حاصل از جراحی فک چگونه است و برای رسیدن به بهترین نتیجه، چه مراقبت هایی را باید انجام داد.
جراحی فک چیست؟
جراحی فک که با اسم ” ارتوگناتیک ” هم شناخته می شود، نوعی جراحی زیبایی به حساب می آید که می تواند با هدف درمانی نیز انجام گیرد. این نوع جراحی به اصلاح بی نظمی و عدم توازن استخوان های فک پرداخته و آن ها را صاف و موزون می کند. توازن و هماهنگی استخوان های فک با اجزای صورت باعث بهبود وضعیت دندان ها و زیبایی چهره خواهد شد.
از مهم ترین مشکلاتی که با انجام جراحی فک درمان می شوند می توان به تنگی فک بالا و یا بزرگ بودن فک پایین و چانه اشاره کرد. معمولا انجام جراحی فک در مواردی به افراد توصیه می شود که مشکلات مربوط به استخوان های فک با ارتودنسی قابل درمان نباشند. در این شرایط، جراحی فک با اصلاح وضعیت ساختاری فک ها، زمینه رفع نواقص فک و دهان را فراهم خواهد کرد. هر چند در اکثر موارد، بیماران قبل و پس از جراحی و تا زمان بهبود و توازن کامل فک ها، از بریس های فانکشنال نیز استفاده می کنند.
پیش از هر چیز لازم است بدانید که برای انجام جراحی زیبایی زاوبه دار کردن فک یا ترمیمی فک نیز مانند عمل رینوپلاستی، باید حتما شخص تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد. بسته به فرم ابتدایی استخوان های فک، میزان تغییرات مورد نیاز در حین جراحی، متغیر خواهد بود. پیش از شروع جراحی، پزشک متخصص محل ایجاد برش را علامت گذاری می کند. استخوان ها و بافت های اضافی در ناحیه فک باید به کمک اره جراحی و مته (در برخی موارد) برداشته شده یا تغییر شکل داده شوند. میزان تغییر شکل استخوان های فک به هدف بیمار و نظر پزشک متخصص بستگی دارد. در این مرحله، مهارت جراح زیبایی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. زیرا جراح باید بتواند از طریق مته و اره جراحی و با حفظ ظرافت، فرم ایده آل را روی فک بیمار پیاده سازی کند. گاهی شکل اولیه فک به صورتی است که عضله ماستر ضخامت زیادی دارد و باید اندازه این عضله نیز اصلاح گردد.
جراحی زیبایی فک چه تاثیری بر زیبایی چهره دارد؟
خوشبختانه امروزه در علم پزشکی، روش های مختلفی برای رفع نقص های چهره و افزایش زیبایی آن وجود دارد. یکی از انواع عمل های زیبایی صورت، عمل زاویه سازی فک است. عمل زاویه سازی فک زیرمجموعه ای از انواع جراحی زیبایی فک است که با هدف زاویه دار کردن فک و توسط جراح متخصص انجام می گیرد. به وسیله این روش ترمیمی و زیبایی، می توان چهره ای بیضی شکل داشته و ساختار چهره را به فرم محبوب V شکل نزدیک نمود. امروزه فرم V شکل صورت (وجود زاویه در ناحیه چانه) به عنوان یکی از فاکتورهای زیبایی در سراسر دنیا به حساب می آید. به همین دلیل، تبدیل ساختار فک از حالت گرد یا چهار گوش به شکل V به کمک جراحی فک، طرفداران زیادی در بین افراد دوستدار مد، زیبایی و فشن دارد.
در واقع، زاویه دار کردن فک و باریک تر کردن آن، گونه ها را نیز برجسته تر نشان می دهد و در نهایت، زیبایی بیشتری برای فرد به همراه دارد. در یک صورت با شکل V، چهره ای باریک تر داریم که خطوط فک در آن کشیده تر و غیرمربعی دیده می شوند.
علل انجام جراحی فک چیست؟
زاوبه دار کردن فک ، جراحی فک و صورت گونه خاصی از جراحی های مرتبط با دندانپزشکی است. این جراحی برای اصلاح آسیب ها و نقص های صورت، فک و دهان و همچنین، درمان برخی بیماری ها به کار می رود. برای انجام جراحی زیبایی یا ترمیمی فک و صورت باید به متخصص فک، دهان و صورت مراجعه کنید. به طور کلی، درمان مشکلات و ناهنجاری های زیر از طریق جراحی فک قابل درمان خواهند بود:
- وجود مشکل در استخوان ها و بافت های فکین
- وجود برخی مشکلات در سقف دهان یا کام
- ناهنجاری های دندانی
کاربرد جراحی ترمیمی فک در رفع مشکلات دهان و دندان
با انجام جراحی فک و صورت، امکان درمان اختلالات متعددی فراهم می شود. از جمله حالت هایی که بنا بر تشخیص پزشک متخصص، انجام جراحی فک را ضروری می سازد، عبارتند از:
- بهبود عملکرد فک
- تسکین درد
- تشخیص علت دندان دردهای مزمن
- آماده کردن فضای دهان برای انجام ایمپلنت دندان و یا پروتزهای دندانی مانند دندان مصنوعی
- قرار دادن ایمپلنت دندان
- جراحی و کشیدن دندان های نهفته
- درمان برخی بیماری های دهان
کاربرد جراحی فک در درمان مشکلات فک بالا و پایین
یکی دیگر از مهم ترین اهداف انجام جراحی فک، رفع مشکلات مربوط به استخوان های فکین خواهد بود. از رایج ترین تغییراتی که از طریق انجام جراحی فک اعمال می شود، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- پیوند استخوان در ناحیه فک که شامل جایگزینی یا تکمیل بافت های استخوانی فکین با استخوان های دیگر بدن خواهد بود.
- بازسازی فک برای اصلاح بایت ها
- درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی؛ این گونه اختلالات معمولا در ناحیه اتصال فک پایین به جمجمه تاثیر گذار هستند.
- درمان آسیب ها و صدمات ناشی از تروماهای صورت، فک و دهان
کاربردهای متفرقه و درمانی جراحی فک و صورت
در برخی افراد ممکن است بروز کیست ها، تومورها و سرطان در نواحی اطراف دهان و یا سر و گردن باعث بروز مشکلات عدیده می شود. در چنین مواردی، انجام جراحی فک به برداشتن این زائده ها کمک خواهد کرد.
علاوه بر این، وجود شکاف کام و لب، فعالیت هایی مانند صحبت کردن و غذا خوردن را برای افراد دشوار می سازد. اصلاح این گونه ناهنجاری های مادرزادی نیز به کمک جراحی فک امکان پذیر خواهد بود. درمان شکستگی های صورت و یا آسیب های بافتی در ناحیه فک، از اهداف دیگر انجام جراحی ترمیمی و زیبایی فک و صورت به حساب می آید.
تنگی فک بالا به چه دلایلی ایجاد می گردد و چگونه درمان می شود؟
ناهنجاری تنگی فک بالا یک بیماری مادرزادی یا یک سندرم ژنتیکی است. این ناهنجاری به دلیل انسداد بینی و اختلالات محور هیپوتالامو هیپوفیز است. ناهنجاری تنگی فک بالا عمدتا از زمان نوزادی شکل می گیرد. به طور کلی، نوزادان تنفس از راه بینی را ترجیح می دهند.
اما انسداد بینی و راه های تنفسی به دلایل مختلفی می تواند به وجود آید. اختلالات رینیت، هایپرتروفی آدنوئید، انحراف تیغه بینی و پولیپ از دلایل اصلی بروز انسداد بینی به شمار می روند. با این حال، از علل آناتومیک انسداد بینی نیز باید به آترزی کوآنال، تنگی میانی بینی و تنگی دیافراگم هرمی بینی اشاره کرد.
به نظر می رسد که اختلالات تنفسی باعث تنگ شدن فک بالایی می گردند. زیرا وجود تنگی نفس در کودکی باعث رشد بیش از حد استخوان بینی شده و در نتیجه منجر به تنگی فک بالایی خواهد شد. تشخیص این ناهنجاری ها با تصاویر سی تی اسکن (CT) انجام می گیرد.
از علل رایج دیگری که می توانند تنگ شدگی فک بالا را در پی داشته باشند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مکیدن انگشت شست در برخی نوزادان
- بزرگ شدن و مزاحمت لوزه ها
- بروز اختلالات تنفسی
- بیماری های مادرزادی
تنگی فک بالا به هر دلیلی که ایجاد شده باشد، می تواند اختلالاتی را در صحبت کردن، بلع و یا نظم دندان ها به وجود آورد. به همین دلیل، لازم است این ناهنجاری در سریع ترین زمان ممکن درمان گردد. ارتودنسی رایج ترین روش برای رفع تنگی فک است. با این حال، در مواردی که نتوان از درمان ارتودنسی کمک گرفت، باید فرد تحت جراحی فک قرار گرفته و مشکل ساختاری فک خود را برطرف نماید.
کوچک کردن فک پایین ، زاوبه دار کردن فک
زاوبه دار کردن فک ، جراحی فک پایین در بحث قرینه سازی صورت، اهمیت زیادی دارد. برای مثال، جراحی پروتز چانه یکی از انواع جراحی های فک پایین به حساب می آید که به زاویه دار کردن فک کمک می کند. علاوه بر این، جراحی پلاستیک و سایر اقدامات کوچک کننده را نیز می توان در قسمت فک پایین و ناحیه چانه انجام داد. این کار کمک می کند تا تناسب لازم بین اجزای صورت فرد به وجود آید. از اثرات عمده این نوع جراحی زیبایی، می توان به بهبود اعتماد به نفس در افراد اشاره نمود.
گاهی اوقات می توان استخوان موجود در فک را در یک جراحی تحت عنوان منتوپلاستی یا ژنیوپلاستی به سمت جلو جابجا کرد. همچنین، می توان از ایمپلنت های سیلیکونی برای ایجاد برآمدگی بیشتر در چانه استفاده کرد. نوع دیگری از جراحی فک شامل کوچک کردن چانه می شود. در این جراحی، استخوان فک به گونه ای جراحی می شود که برجستگی چانه کمتر شده و اندازه آن کوچکتر می گردد.
پیش از جراحی فک به چه مراقبت هایی نیاز داریم؟
از زمانی که برای انجام جراحی فک اقدام می کنید تا مدت ها پس از جراحی لازم است برخی مراقبت ها را دنبال کنید. با توجه به حساسیت بالای عضلات صورت و ظرافت های استخوانی این ناحیه، بهتر است این مراقبت ها را جدی بگیرید. زیرا اجرای مراقبت های اصولی و حساس به دریافت نتایج درمانی و زیبایی رضایت بخش تری از جراحی فک کمک خواهد کرد.
اکثر پزشکان متخصص فک، دهان و صورت که خود را در برابر سلامت بیمار مسئول می دانند، پیش از اقدام برای جراحی، این مراقبت ها را به بیماران خود آموزش می دهند. یکی از مهم ترین مراقبت های قبل از جراحی ترمیمی یا زیبایی فک این است که افراد نباید از یک هفته یا بیشتر قبل از عمل، از داروهایی غیراستروئیدی ضدالتهابی استفاده کنند. به طور کلی، مصرف داروهای رقیق کننده خون و داروهای ضدلخته باید تا زمان صلاحدید پزشک به تعویق افتد. زیرا این داروها خطر خونریزی در حین جراحی را افزایش داده و کبودی های پس از جراحی را شدیدتر می کنند. تمامی این موارد، در نهایت، باعث افزایش دوران نقاهت و یا حتی بروز پیچیدگی هایی در حین درمان خواهند شد.
جراحی فک چگونه انجام می شود؟
پیش از انجام جراحی فک، لازم است فرد تحت بررسی ها و معاینات دقیق انجام گیرد. گاهی برای انجام جراحی فک و زاویه دار کردن آن لازم است برخی جراحی های تخصصی دیگر نیز انجام گیرند. در هر صورت، ارزیابی ها، تصویربرداری ها و معاینات اولیه توسط پزشک معالج مشخص می کند که پیچیدگی جراحی فک تا چه اندازه خواهد بود.
جراحی فک با هدف درمان، ترمیم یا زیبایی، تحت بیهوشی عمومی انجام می گیرد. پزشک جراح بر اساس شکل اولیه استخوان فک و با در نظر گرفتن فرم نهایی مورد نظر، نواحی تحت جراحی را علامت گذاری می کند. پس از ایجاد برش در ناحیه تعیین شده، باید بافت های اضافی و یا قسمت های آسیب دیده برداشته شوند. در مواردی که عضله ماستر، ضخامت غیرطبیعی دارد، بخشی از زمان جراحی فک برای کوچکتر کردن این عضله صرف می گردد.
پزشک جراح از اره ظریف جراحی و مته برای انجام عمل فک استفاده می کند تا به فرم دلخواه برسد. در این مرحله، دقت، ظرافت و مهارت پزشک جراح نقش تعیین کننده ای دارد. زیرا با توجه به ظرافت استخوان های صورت، میزان دستکاری استخوان ها باید با دقت و ظرافت بالایی انجام گیرد. یک سهل انگاری کوچک می تواند نتیجه جراحی ترمیمی یا زیبایی فک را تحت تاثیر قرار دهد. با اتمام مراحل جراحی و شکل دهی استخوان های فک، محل برش به کمک بخیه های مناسب بسته می شود.
جراحی فک چگونه انجام می شود؟
انجام مراقبت های پس از جراحی فک، نقش بسزایی در افزایش رضایت حاصل از نتیجه عمل زیبایی فکین دارد. برخی از مهم ترین این مراقبت ها شامل موارد زیر می شود:
- لازم است به مدت 2 هفته پس از جراحی فک از مصرف انواع داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و ایبوپروفن خودداری کنید.
- کشیدن سیگار را برای مدت حداقل 15 روز پس از جراحی فک کنار بگذارید.
- در خوردن مواد غذایی احتیاط لازم را به خرج داده و بر اساس توصیه های پزشکی عمل کنید.
- تا زمان بهبودی کامل، تا حد امکان از غذاهای آبکی و سوپ استفاده کنید.
- لازم است از ده ساعت قبل از جراحی چیزی نخورید.
عوارض جراحی فک چیست و چه خطراتی به همراه دارد؟
جراحی فک یک عمل زیبایی حساس به شمار می آید که باید به صورت دقیق و با بیشترین ظرافت انجام گیرد. از این رو، بروز برخی عوارض، دور از انتظار نخواهد بود. انجام جراحی فک بدون ایجاد عوارض پیچیده یا با کمترین عارضه، در صورتی امکان پذیر است که توسط یک پزشک متخصص و با تجربه زاوبه دار کردن فک مانند دکتر مهدی سزاوار انجام گیرد. در صورت عدم تبحر پزشک یا رعایت نکردن مراقبت های پس از جراحی فک، عوارض زیر اجتناب ناپذیر خواهد بود:
- خونریزی
- عفونت
- آسیب عصبی
- شکستگی فک
- بازگشت فک به حالت اولیه
- مشکلات مربوط به جای بخیه
- درد مفصل فک
- نیاز به جراحی مجدد
- نیاز به درمان ریشه دندان
- از دست دادن بخشی از فک
یکی از مشکلات رایجی که در اثر جراحی زیبایی و ترمیمی فک به وجود می آید، عدم توانایی غذا خوردن تا مدتی پس از جراحی است. در این دوره، پزشک متخصص تغذیه، مکمل های غذای مورد نیاز بدن را تجویز می کند.
بروز خونریزی های جزیی در روزهای اولیه پس از جراحی، کاملا طبیعی است. اما اگر شخص به مدت یک یا دو هفته پس از جراحی، دچار خونریزی از بینی باشد، باید حتما این مساله را پیگیری نماید.
به طور کلی، خونریزی بافت نرم، سبب کبودی می شود. بنابراین ایجاد کبودی در آرواره ها پس از جراحی فک طبیعی است. اما اگر این کبودی ها به پایین گرده و قفسه سینه گسترش پیدا کند، حاکی از خون ریزی شدید است که باید به سرعت به پزشک مراجعه شود.
بی حسی نیز یکی از مواردی است که پس از جراحی فک رخ می دهد. این حالت، معمولا شش ماه پس از جراحی، به طور کامل برطرف خواهد شد. در صورتی که فرد، جراحی فک را با هدف اصلاح فک بالایی انجام داده باشد، در ناحیه دندان های بالا دچار بی حسی می شود. این در حالی است که اگر جراحی روی فک پایین فرد صورت گرفته باشد، ممکن است در لب پایین و چانه بی حسی ایجاد گردد. در هر حال، به تدریج احساس سوزن سوزن شدن در این نواحی ایجاد می گردد و فرد به بهبودی کامل می رسد.
در جراحی زیبایی فک نیز مانند هر جراحی زیبایی دیگری، ممکن است فرد دچار عفونت شود. البته با رعایت نکات بهداشتی و مراقبت های پس از عمل، این امکان به حداقل می رسد. با این حال، پزشک برای بهبود سریع بیمار داروهای آنتی بیوتیک تجویز می کند تا مشکل به طور کامل رفع گردد.
منبع آپدیت:
https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/22124-maxillofacial-surgery
