درد فک ناشی از استرس چگونه ایجاد می‌شود و چطور می‌توان آن را درمان کرد؟

بسیاری از افراد هربار نگرانی بیش از حد دارند، درد فک ناشی از استرس را تجربه می‌کنند. اما به دلیل عدم آگاهی از اینکه اضطراب هم می‌تواند باعث این درد شود، تصور می‌کنند مشکل از جای دیگری است. البته درد فک ممکن است علت‌های دیگری نیز داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به درد این عضو که به دلیل استرس ایجاد می‌شود، صحبت کنیم.

استرس می‌تواند بر قسمت‌های مختلف جسم انسان تأثیر داشته باشد. افراد مضطرب معمولا دندان‌های خود را محکم روی هم فشار می‌دهند. آن‌ها عضلات صورتشان را منقبض می‌کنند و مفصل فک تحت فشار قرار می‌گیرد. این موضوع ممکن است در کوتاه‌ مدت مشکلی ایجاد نکند. اما به خصوص در افرادی که سطح استرس بالایی را تجربه می‌کنند، بعد از مدتی باعث درد فک ناشی از استرس می‌شود. این درد ممکن است به سایر نقاط سر نیز منتقل شود. بعنی بیمار درد دندان یا سر را نیز تجربه می‌کند.

در صورتی که افراد به فشردن دندان‌های خود روی هم ادامه دهند، به این کار عادت می‌کنند و کم کم به صورت ناخودآگاه هنگام استرس این کار را انجام می‌دهند. این عادت غلط طیف گسترده‌ای از مشکلات مختلف را ایجاد می‌کند. حتی ممکن است این کار باعث ایجاد سایر اختلالات فک نیز باشد.

بسیاری از افراد با درد فک ناشی از استرس آشنا نیستند. بنابراین تصور می‌کنند که این موضوع بی‌دلیل اتفاق افتاده است. به همین دلیل به آن توجهی نشان نمی‌دهند و تا زمانی که آن‌ها را با مشکل جدی مواجه نکند، برای درمان آن اقدام نمی‌کنند. پیگیری اختلالات فک در مراحل ابتدایی اهمیت بسیاری دارد. اختلالات فک ناشی از استرس علاوه بر درد نشانه‌های دیگری نیز دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

• استخوان‌ها و مفاصل فک هنگام باز و بسته شدن صدا می‌دهند.
• گاهی اوقات فک کامل باز نمی‌شود و قفل می‌کند.
• خوردن خوراکی‌های سفت مانند آجیل یا سیب سخت است.
• درد ضربانی در فک وجود دارد و با برخورد کوچک‌ترین ضربه درد می‌گیرد.
• فرد احساس می‌کند عضلات صورتش خسته هستند.
• صورت و فک به سرما حساس شده‌اند.

درد فک ناشی از استرس ممکن است در سر، گوش و گردن نیز احساس شود. همچنین ممکن است بیمار به خوبی نتواند غذاهای جامد را بخورد و با کاهش وزن و سوء تغذیه مواجه شود.

مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری از این مشکل کنترل استرس است. شما باید بتوانید هنگام نگرانی، آن را کنترل کنید. تمرینات یوگا، تنفس دیافراگمی، نوشیدن آب و… می‌توانند در کاهش استرس موثر باشند. البته هر فرد متد خاصی نیز برای آرامش خود می‌شناسد. هنگامی که مضطرب هستید، حتما از آن روش استفاده کنید.

راهکار بعدی این است که هنگام نگرانی واکنش‌های خود را کنترل کنید. به عنوان مثال اگر زمانی که مضطرب هستید، دندان‌های خود را روی هم فشار می‌دهید، سعی کنید این کار را انجام ندهید. می‌توانید آن را با تنفس عمیق جایگزین کنید. این کار هم باعث آرامش شما می‌شود و هم درد فک ناشی از استرس به وجود نمی‌آید.

سایر کارهایی که می‌توانید برای پیشگیری از درد فک مورد استفاده قرار دهید را در ادامه بیان کرده‌ایم.

• اگر نمی‌توانید برای مشکل خود کاری بکنید، آن را رها کنید و حرص نخورید.
• سبک زندگی سالمی داشته باشید. فراموش نکنید که خواب و تغذیه سالم و کافی در آرامش شما و به دنبال آن کاهش استرس‌هایتان نقش دارند.
• هنگام نشستن دست خود را زیر چانه نگذارید.
• در صورتی که به اضطراب بیش از حد مبتلا هستید، حتما با روانپزشک مشورت کنید.

بله. شما مجبور نیستید تمام زندگی خود را با این درد بگذرانید. در ادامه راهکارهایی برای حل این مشکل ارائه خواهیم داد.

• هر موقع متوجه شدید در حال فشردن دندان‌های خود روی هم هستید، این کار را متوقف کنید. به یاد داشته باشید که در حالت عادی باید لب‌هایتان روی هم و دندان‌های بالا و پایین جدا از هم باشند.
• بخش اعظمی از رژیم غذایی خود را به غذاهای نرم اختصاص دهید.
• از خوردن موادی که به جویدن زیاد نیاز دارند خودداری کنید. آدامس نیز نجوید.
• قبل از خواب کمپرس گرم را روی صورت خود قرار دهید تا به نرم شدن مفاصل فکتان کمک کنند.
• اگر شب‌ها به صورت ناخودآگاه دندان‌های خود را روی هم فشار می‌دهید و منقبض می‌کنید، حتما از محافظ شبانه دهان استفاده کنید

به یاد داشته باشید که اولین کار برای از بین بردن درد فک ناشی از استرس، حذف علت آن است. بنابراین بیمار در ابتدا باید آرامش را تمرین کند. در گام اول این تمرین نیز باید به سمت سبک زندگی سالم پیش رفت. اقداماتی که می‌توان برای سبک زندگی سالم انجام داد را در ادامه بیان کرده‌ایم.

• روزانه ۶ الی ۸ ساعت خواب کافی و باکیفیت داشته باشید.
• مصرف گیاهان و میوه‌ها را در رژیم غذایی خود فراموش نکنید.
• آب کافی بنوشید.
• از نوشیدن بیش از حد نوشیدنی‌های دارای کافئین و انرژی‌زاها خودداری کنید.
• مصرف الکل و استعمال دخانیات را کاهش دهید یا متوقف کنید.

این بخش به حوزه روانشناسی و روانپزشکی ارتباط بیشتری دارد. اما از آنجایی که کاهش اضطراب به درمان درد فک ناشی از استرس کمک می‌کند؛ چند تکنیک ساده و کاربردی را در ادامه بیان می‌کنیم.

• هم جسم و هم ذهن خود را با تمرینات مناسب درگیر کنید. تمرینات ورزشی برای جسم و مدیتیشن برای ذهن کاربردی است.
• فضا را با عود، نور ملایم و… آرامش بخش کنید.
• در مورد چیزی که باعث اضطراب و عصبانیت شما شده است بنویسید.
• با افرادی که دوستشان دارید، زمان بگذرانید.
• بخندید.
• به شرایطی که مطابق با میلتان نیست، نه بگویید.
• کارهایتان را به آخرین لحظه موکول نکنید.
• به موسیقی آرامبخش گوش کنید.

این راهکارها تأثیر مستقیم در درمان درد فک ناشی از استرس ندارند. اما می‌توانند اضطراب شما را کم کنند که این موضوع تأثیر مستقیم در سلامت جسمی و روانی شما خواهد داشت.

در این مقاله درد فک ناشی از استرس را بررسی کردیم. اما نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که همه دردهای فک بخاطر استرس ایجاد نمی‌شوند. به همین دلیل شناخت علت آن اهمیت بسیاری دارد. بهترین متخصص جراحی دهان، فک و صورت می‌تواند به شما در تشخیص علت درد کمک کند. توصیه می‌شود ابتدا برای تشخیص دقیق علت به پزشک مراجعه کنید و سپس متد مناسب برای درمان را در پیش بگیرید. دکتر مهدی سزاوار متخصص جراحی دهان، فک و صورت هستند که می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند. برای رزرو نوبت ویزیت یا مشاوره می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی درج شده در سایت دکتر سزاوار استفاده کنید.

منابع:

1. https://www.medibank.com.au/livebetter/be-magazine/wellbeing/stress-can-cause-jaw-pain-relieve/
2. https://www.shelteringarms.com/6-tips-reduce-stress-induced-jaw-pain/
3. https://www.dhconcepts.com/stress-side-effects-and-your-jaw/
4. https://www.healthline.com/nutrition/16-ways-relieve-stress-anxiety