از نظر عمده افراد، درمان ارتودنسی تنها با هدف مرتب کردن دندان ها و افزایش زیبایی لبخند انجام می گیرد. این در حالی است که اگر از یک متخصص فک، دهان و صورت در این مورد سوال کنید، قطعا مزایای بیشتری برای درمان ارتودنسی نام خواهد برد. یکی از این مزایا، اصلاح و تصحیح روابط اسکلتال خواهد بود. اما حال باید دید که منظور از روابط اسکلتال چیست و چگونه به بهبود عملکرد فکین و دندان ها کمک خواهد کرد.
درمان ارتودنسی یکی از مهم ترین و کاربردی ترین درمان ها در دندانپزشکی به حساب می آید. برای مثال، در فرایند کاشت ایمپلنت دندان، گاهی لازم است فک ها و دندان ها در موقعیت صحیح خود قرار گیرند. در چنین شرایطی، پزشک متخصص انجام یک دوره ارتودنسی برای بیمار تجویز خواهد کرد.
حتی گاهی قبل از انجام یک نوع عمل زیبایی صورت خاص، انجام یک دوره ارتودنسی می تواند بر تصمیم گیری افراد تاثیرگذار باشد. زیرا ارتودنسی و تصحیح روابط اسکلتال می تواند تناسب اجزای صورت را بهبود بخشد. مراجعه به یک پزشک متخصص فک، دهان و صورت می تواند برای تصمیم گیری در این زمینه راهگشا باشد. در این مقاله خواهیم دید که روابط اسکلتال چیست و اصلاح آن چگونه خواهد بود.
آنچه در این مقاله می خوانید
معنای کلاس دو (II) و کلاس سه (III) در دسته بندی روابط اسکلتال چیست؟
علت ناهنجاری های اسکلتال چیست؟
روش های تشخیص ناهماهنگی روابط اسکلتال چیست؟
راهکار تصحیح روابط اسکلتال چیست؟
بهترین سن برای تصحیح روابط اسکلتال چیست؟
بهترین روش برای تصحیح روابط اسکلتال چیست؟
مشکلات و عوارض رایج ناشی از ناهماهنگی روابط اسکلتال چیست؟
اسکلتال چیست؟
زمانی می توان اهمیت تصحیح روابط اسکلتال را درک نمود که معنای این مفهوم به درستی دریافت شود. در پاسخ به این سوال که روابط اسکلتال چیست باید گفت که روابط اسکلتال به هماهنگی بین استخوان فک، دندان، چانه و آرواره گفته می شود.
در واقع، زمانی که فرد ناهنجاری های اسکلتی در فک خود داشته باشد، به تصحیح روابط اسکلتال نیاز پیدا می کند.
زیرا ناهنجاری های فکی علاوه بر تاثیر غیر قابل انکار بر ظاهر افراد، اختلالاتی را نیز در عملکرد بهینه فک و دندان ایجاد خواهند کرد. به طوری که در برخی موارد، حتی در روند جویدن و صحبت کردن بیمار مشکل به وجود می آید. به همین دلیل، لازم است در اسرع وقت برای درمان انواع ناهنجاری های فکی اقدام نمود. هر چه درمان این گونه مشکلات سریع تر انجام گیرد، نیاز به درمان های پیچیده کمتر خواهد شد.
معنای کلاس دو (II) و کلاس سه (III) در دسته بندی روابط اسکلتال چیست؟
ناهنجاری های فکی، انواع متعددی دارند که از جهت های مختلف، بر عملکرد فک و دندان تاثیر می گذارند. با این حال، این ناهنجاری ها را می توان به دو دسته ناهنجاری کلاس ΙΙ و کلاس ΙΙΙ دسته بندی کرد. در ادامه خواهیم دید که انواع ناهنجاری های اسکلتال چیست و چه عوارضی خواهند داشت.
ناهنجاری فکی؛ کلاس II
ناهنجاری های فکی کلاس II، به نوعی از اختلال فکی اطلاق می شود که در آن فک بالا جلوتر از فک پایین قرار می گیرد. این حالت معمولا زمانی ایجاد می شود که استخوان های فک بالا به طور غیرطبیعی، به سمت جلو متمایل باشند. البته ممکن است در اثر عقب رفتن بیش از اندازه استخوان فک پایین نیز ناهنجاری فکی کلاس II ایجاد گردند. در هر حال، تمامی ناهنجاری های فکی کلاس II در دو دسته تقسیم بندی خواهند شد که عبارت اند از:
نوع اول که در آن فک بالا و پایین در فاصله زیادی نسبت به یکدیگر قرار دارند و با عنوان اورجت شدید شناخته می شود.
نوع دوم که با بی نظمی شدید دندان های فک بالا همراه است. به همین دلیل، ممکن است فاصله فک ها جلوه زیادی نداشته باشد. این حالت عمدتا با دیپ بایت رخ می دهد. در حالت دیپ بایت، دندان های فک بالا دندان های فک پایین را کاملا می پوشانند.
روابط اسکلتال؛ کلاس III
روابط اسکلتال کلاس ΙΙΙ به ناهنجاری های فکی مربوط می شوند که دقیقا مخالف کلاس II خواهند بود. به این معنا که در این گونه اختلالات اسکلتال، فک بالا عقب تر و فک پایین جلوتر قرار می گیرد. در واقع، این افراد اورجت معکوس دارند. روش های درمان این نوع ناهنجاری، به تشخیص پزشک، سن و شرایط بیمار بستگی دارد. در اکثر موارد، مشکلات اسکلتال کلاس III، با نامرتبی دندان ها نیز همراه خواهد بود.
علت ناهنجاری های اسکلتال چیست؟
حال که با انواع ناهنجاری های فکی آشنا شدیم، باید دید که علت ایجاد اختلال در روابط اسکلتال چیست. ناهماهنگی در روابط اسکلتال به دلایل مختلفی می تواند ایجاد گردد. البته در بسیاری از موارد، می توان از بروز یا تشدید این گونه عوامل جلوگیری به عمل آورد. با این حال، برخی از دلایل این نوع اختلالات مانند زمینه های ارثی، گریز ناپذیر بوده و باید برای درمان آن ها اقدام نمود.
از مهم ترین علل بروز ناهماهنگی های فکی کلاس II و کلاس III می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- زمینه های ارثی و ژنتیکی
- مکیدن انگشت و پستانک به صورت طولانی مدت در دوران کودکی
- ضربه های محکم یا ضربه های منظمی که به فک وارد می شوند
- رشد بیش از حد یکی از فک های بالا یا پایین
در بین عوامل یاد شده، زمینه های ارثی مهم ترین علت ایجاد مشکل در روابط اسکلتال هستند. شاید بپرسید که بهترین درمان برای نوع مادرزادی اختلالات اسکلتال چیست؟ در پاسخ باید گفت که هیچ نوع راهکار قطعی برای پیشگیری از این نوع ناهنجاری ها وجود ندارد. اما با رعایت برخی نکات مانند پیشگیری از مکیدن انگشت یا پستانک در دوران نوزادی و مراقبت در برابر ضربه، می توان تا اندازه ای از پیشرفت نامتقارن استخوان های فک پیشگیری کرد.
ممکن است این سوال برایتان پیش آید که بهترین روش برای تصحیح انواع روابط اسکلتال چیست. از نظر دکتر مهدی سزاوار، مهم ترین نکته در مورد تصحیح روابط اسکلتال، مراجعه در زمان مناسب به یک متخصص ماهر و مجرب در زمینه جراحی دهان، فک و صورت است. در واقع، پزشک متخصص می تواند با بررسی و معاینه دقیق، نوع مشکل را تشخیص داده و روش درمان آن را تعیین نماید.
روش های تشخیص ناهماهنگی روابط اسکلتال چیست؟
برای تشخیص و در نهایت درمان ناهنجاری های فکی لازم است به یک پزشک متخصص ماهر و مجرب مراجعه نمایید. پزشک پس از معاینه فیزیکی فکین و دندان ها، انجام روش های تصویربرداری تشخیصی متعدد را به بیمار توصیه می کند. این کار باعث می شود تا بتوان بهترین مسیر درمانی را برای شخص برنامه ریزی کرد.
راهکار تصحیح روابط اسکلتال چیست؟
پس از شناخت انواع اختلالات در روابط اسکلتال، اکنون به این سوال پاسخ می دهیم که روش درمان اختلالات اسکلتال چیست. به طور کلی، دو روش مهم برای تصحیح روابط اسکلتال وجود دارند. ارتودنسی و جراحی بهترین روش های تخصصی برای درمان ناهنجاری های فکی و تصحیح روابط اسکلتال هستند.
بسیاری از بیماران بر این باور هستند که ارتودنسی تنها برای مرتب کردن دندان ها به کار می رود. این در حالی است که برای تصحیح روابط اسکلتال نیز لازم است از درمان ارتودنسی کمک گرفت.
در برخی موارد نیز پزشک با حذف چند دندان، به نظم بیشتر دندان ها و کاهش فشار وارد بر فک ها کمک می کند. در واقع، حذف دندان ها، از دیگر روش های مورد استفاده برای تصحیح روابط اسکلتال خواهد بود.
بهترین سن برای تصحیح روابط اسکلتال چیست؟
سوالی که ممکن است در این قسمت با آن مواجه شویم این است که آیا درمان ارتودنسی برای رفع ناهنجاری های فک در هر سنی مناسب است؟ تفاوت درمان های مناسب بزرگسالان و کودکان برای تصحیح روابط اسکلتال چیست؟ پاسخ به این سوال به صورت قطعی امکان پذیر نیست. زیرا این مساله کاملا به شرایط بیمار و نظر پزشک بستگی خواهد داشت. با این حال، عمده ناهنجاری های فکی بهتر است در زمان کودکی و قبل از بلوغ درمان شوند.
معمولا تصحیح روابط اسکلتال در سنین پایین، بدون نیاز به جراحی فک قابل انجام است. در چنین مواردی عمدتا از دستگاه های فانکشنال و ابزارهای ارتوپدیک و ارتودنتیک استفاده می شود. این در حالی است که اگر پس از دوران بلوغ و رشد کامل فک ها به پزشک مراجعه کنید، به احتمال زیاد، علاوه بر ارتودنسی، به انواع جراحی های اصلاح فک نیز نیاز خواهید داشت.
البته از نظر دکتر مهدی سزاوار، متخصص فک، دهان و صورت، گاهی لازم است درمان ناهنجاری های فکی و تصحیح روابط اسکلتال پس از رشد کامل فکین و دندان ها انجام گیرد. اما فردی که دچار اختلال عملکرد فک ها یا عدم تقارن فکی است، باید از دوران کودکی تحت نظر پزشک باشد. با این کار می توان در بهترین زمان ممکن، برای تصحیح روابط اسکلتال اقدام نمود.
بهترین روش برای تصحیح روابط اسکلتال چیست؟
بدون شک بهترین زمان برای تصحیح روابط اسکلتال، دوران پیش از بلوغ و قبل از رشد کامل فک ها خواهد بود. زیرا در سنین پایین، پزشک معالج می تواند به کمک ارتودنسی و با به کارگیری دستگاه های ارتوپدیک، ناهنجاری های فکی را درمان نماید. این در حالی است که در سنین بالاتر، احتمال نیاز به جراحی فک برای درمان ناهنجاری های اسکلتال افزایش می یابد. علاوه بر این، عمده افرادی که در سنین پس از بلوغ برای بهبود روابط اسکلتال اقدام می کنند، به درمان های پیچیده تر نیاز دارند. علت این مساله تکامل فکین و کامل شدن رشد فک و دندان ها خواهد بود. در واقع، تغییر دادن استخوان های شکل گرفته، کار چندان راحتی نبوده و نیاز به درمان های ترکیبی شامل جراحی و ارتودنسی طولانی مدت خواهد داشت.
مشکلات و عوارض رایج ناشی از ناهماهنگی روابط اسکلتال چیست؟
شاید بتوان واضح ترین و مشهودترین مشکل ناشی از ناهماهنگی روابط اسکلتال را نقص های ظاهری دانست. زیرا معمولا دیپ بایت یا اور جت همراه با بی نظمی دندان ها، ظاهر افراد را تحت تاثیر قرار می دهند. اما لازم است به این نکته توجه کنید که عوارض ناشی از ناهنجاری های فکی می توانند بسیار پیچیده تر از مشکلات ظاهری باشند. به طوری که گاهی می توانند حتی صحبت کردن و یا غذا خوردن فرد را نیز با اختلال مواجه سازند.
حال باید دید که عوارض ناشی از عدم تصحیح روابط اسکلتال چیست. در ادامه به برخی از مشکلات ناشی از ناهنجاری های فکی و عدم تصحیح وضعیت اسکلتال، اشاره خواهیم کرد:
- ناهنجاری های فکی احتمال پوسیدگی دندان ها را بیشتر می کنند
- شلوغی و نامرتبی دندان ها روند جویدن را سخت تر می کند
- ممکن است بیمار در حرف زدن با مشکل مواجه شود
- رعایت بهداشت دهان و دندان برای فک های نامتوازن، دشوارتر است
- ظاهر نامتعارف فکین، اعتماد به نفس فرد را تحت تاثیر قرار می دهد
جمع بندی
ناهنجاری های فکی می توانند به صورت ژنتیکی یا در اثر حوادث و سوانح ایجاد گردند. درمان هر یک از اختلالات و مشکلات فکی، راهکارهای خاص خود را دارد که باید توسط پزشک متخصص تعیین شود. بهترین زمان برای درمان و تصحیح روابط اسکلتال، دوران کودکی تا پیش از بلوغ است. با این حال، اگر تاکنون برای رفع ناهنجاری های فک و دهان خود اقدام نکرده اید، هنوز دیر نیست.
حال که می دانید روابط اسکلتال چیست و برای بهبود آن ها چه اقداماتی باید انجام داد، می توانید درمان خود را در پیش بگیرید. یک مشاوره دقیق با یک پزشک متخصص فک، دهان و صورت، می تواند مسیر درمان شما را به خوبی مشخص نماید. دکتر مهدی سزاوار یکی از بهترین جراحان فک، دهان و صورت در تهران هستند که می توانید برای دریافت مشاوره با ایشان در تماس باشید. به منظور دریافت نوبت یا تماس با دکتر می توانید به قسمت نوبت دهی یا تماس با ما در همین وبسایت مراجعه کنید.
