دوره نقاهت جراحی فک با توجه به نوع جراحی برای هر فرد متفاوت است. اما یکی از مهمترین عوامل کاهش دوره نقاهت، جلوگیری از عوارض احتمالی و دست یافتن به نتیجه مد نظر رعایت مراقبتهای بعد از جراحی است.
اگر قصد انجام چنین جراحی را دارید، حتما سوالات زیادی همچون روشهای مراقبت بعد از عمل فک و چانه در ذهنتان هست که باید برای آن پاسخ داشته باشید. بدون اطلاعات قبلی تصمیم گیری کمی دشوار است. ما در نوشته پیش رو تلاش کردهایم تا همه ی موارد مهم در مراقبت بعد از جراحی فک را بیان کنیم. پس این مطلب را از دست ندهید.
در جراحی فک ناهنجاریهای استخوان فک برطرف میشود، روابط فکی اصلاح شده و روابط اسکلتی صحیح برقرار می شود. مهمترین دلایل کسانی که این جراحی را انجام میدهند، زیبایی صورت و برطرف کردن ناهنجاری فک در زمان صحبت کردن و غذاخوردن است.
برای تضمین بهبود سریع و موفقیتآمیز، مراقبتهای بعد از جراحی فک بسیار حائز اهمیت هستند. مراقبتهای بعد از جراحی ترمیمی فک، شامل مدیریت درد، جلوگیری از عفونت، و تسهیل بهبود بافتها میشوند. مراقبتهای بعد از جراحی زاویهسازی فک، شامل مصرف داروهای ضددرد و آنتیبیوتیکها، رعایت بهداشت دهان و دندان، و پیروی از رژیم غذایی نرم و مایع است. همچنین، برای مراقبتهای بعد از جراحی فک اهمیت دارد که از فعالیتهای سنگین و ضربه به ناحیه جراحیشده خودداری شود.
چطور برای جراحی فک آماده شویم؟
- از دو هفته قبل از عمل فک از خوردن داروهای آسپرین، ایبوپروفن و یا داروهای حاوی آسپرین خودداری کنید. این داروها با رقیق کردن خون، کنترل خونریزی در حین جراحی را کمی سخت میکند.
- کشیدن سیگار حداقل یک ماه قبل از جراحی را ترک کنید. زیرا دخانیات مدت زمان بهبودی بعد از عمل را کمی سخت میکند.
- روز عمل جراحی از خوردن و آشامیدن هر غذایی خودداری کنید.
روش های مراقبت بعد از جراحی فک
- تمامی داروهایی را که توسط پزشک برای شما تجویز میشود، باید در زمان تعیین شده مصرف کنید. این داروها شامل داروهای آنتیبیوتیک برای پیشگیری از عفونت، داروهای مسکن برای کاهش درد و داروهای ضداحتقال و اسپری بینی است.
- استفاده از دهانشویه و غرغره کردن محلول آب و نمک به جلوگیری از عفونت دهان و فک کمک میکند.
- از مسواکهای کوچک و بچگانه استفاده کنید. مسواک زدن باید به آرامی انجام شود. به طور مکرر دهان را با دهانشویه بشویید تا از عفونت جلوگیری شود.
- تورم بعد از جراحی نهایتا تا ۴۸ ساعت است. طی این مدت با کمپرس آب یخ میزان تورم را کنترل کنید. بعد از دو روز تورم صورت کاهش مییابد. شستشوی دهان با آب و نمک باعث کاهش تورم میشود. بعد از ۷ روز میزان تورم به ۵۰% و بعد از یک ماه به ۹۰% کاهش مییابد. بعد از چندین ماه میزان تورم بعد از جراحی به صفر میرسد.
- دهان تا مدتی سفت است اما به تدریج این مشکل برطرف میشود. برای کاهش سفتی دهان هیچ کاری نیاز نیست که انجام دهید. فقط در این زمان صبور باشید.
- در برخی موارد جراح فک و صورت ممکن است برای شما مکملهای غذایی مثل Ensure® یا Carnation® Instant Breakfast را تجویز کنید. البته این مکمل ها زمانی تجویز می شوند که جراح تشخیص دهد بدن به برخی از مواد مغذی نیاز دارد. پس خودسرانه اقدام به مصرف این داروها نکنید
غذا خوردن بعد از جراحی فک چگونه باید باشد؟
- در دو روز اول پس از جراحی در این مدت رژیم غذایی باید غیر جویدنی باشد. می توانید غذاهای خیلی نرم بخورید یا غذا ها را در مخلوط کن بریزید تا خوب نرم و یک دست شود و سپس بخورید. مهم این است که غذا به جویدن نیاز نداشته باشد. از جمله غذاهایی که می توانید بخورید فرنی، شله زرد، سوپ، غذاهای کودک، ماست و..هستند. یادتان باشد باید مقدار غذایی که می خورید به اندازه کافی باشد تا بهبودی زخم ها با اشکال مواجه نشود.
- در هفته اول دهان خیلی باز نمیشود. پس از قاشقهای کوچک استفاده کنید. خوردن غذاهای نرم و خرد شده مثل تخممرغ آبپز، پوره سیبزمینی، سوپ جو و ماکارونی بهترین غذا در هفته اول هستند
- حداقل تا مدت دو هفته فقط غذاهای آبکی مثل شیر، اسموتی، آش و انواع سوپ غلیظ را مصرف کنید و برای اینکه سریع تر بهبود یابید بهتر است شیره گوشت به جای گوشت استفاده کنید.
- از روز دهم تا روز بیست و یکم (سه هفته بعد از جراحی): در این دوره نیازی نیست فقط مایعات بخورید. میتوانید غذاهای نرمی که نیاز به کمی جویدن دارند را نیز بخورید. از این جمله پوره سیب زمینی، نیمروی همزده، املت، کته و سایر غذاهای نرم هستند. لقمه های کوچک بگیرید. در این زمان جویدن شروع می شود اما هنوز باید مراقب باشید.
- از سه هفته تا شش هفته پس از عمل فک و چانه: در این زمان مقدار جویدن را می توانید بیشتر کنید. با این حال غذاها نباید سفت باشند. لقمه های کوچک بگیرید و اگر گوشت نرم می خورید آن را به قطعات کوچک تقسیم کنید. هر پرس غذایتان باید کم حجم باشد تا ناگهان فشار زیادی بر استخوان فک وارد نشود. دفعات وعده های غذایی را می توانید بیشتر کنید. در این زمان تا دو سه ماه آتی هنوز عضله های فک در حال انطباق با شرایط جدید هستند و ممکن است زود خسته شوند. از خوردن چیزهایی که به جویدن طولانی نیاز دارند یا لقمه های بزرگ پرهیز کنید.
- پس از شش هفته: جویدن طبق روال عادی را می توانید از سر بگیرید. با این حال باید یادتان باشد هنوز فک کامل بهبود نیافته است و هنوز غذاهایتان نباید خیلی سفت باشند. از خوردن غذاهای سفتی مانند پیتزا، سیب، هویج، گوشت سفت و… باید حداقل تا سه ماه پس از جراحی پرهیز کنید
- . بعد از انجام جراحی فک، نوشیدن حداقل ۲ لیتر آب در طی روز برای جلوگیری از کمآبی بدن ضرورت دارد. البته آب را به یک باره ننوشید. بلکه باید با فاصله زمانی هر ۳ – ۴ ساعت یکبار، یک لیوان آب بنوشید. اگر قادر به نوشیدن آب نیستید، به جای آن آبمیوههای طبیعی بخورید. نوشیدنیها را با نی میل کنید.
چرا باید به مراقبتهای بعد از جراحی فک اهمیت داد؟
هر عمل جراحی یک روند پیچیده و حساس است که نیاز به مراقبت و توجه مناسب در هر دو دوره قبل و بعد از جراحی دارد. جراحی فک نیز از این قاعده مستثنی نیست. مراقبتهای پس از این عمل برای نتایج موفقیتآمیز عمل و بهبودی بیمار بسیار حیاتی است.
دوره پس از جراحی از زمان بیدار شدن بیمار آغاز شده و تا چند هفته به طول میانجامد. در این مرحله، اطمینان از پیروی بیماران از دستورالعملهای داده شده توسط جراح و تیم دندانپزشکی بسیار اهمیت دارد. برخی از جنبههای مهم مراقبت پس از جراحی فک شامل موارد زیر هستند:
مدیریت درد
جراحی فک معمولاً با ناراحتی قابل توجهی در روزهای اولیه پس از جراحی همراه است. بیماران باید دستورالعملهای کنترل دردی که توسط دندانپزشک ارائه شده است را رعایت کنند. این ممکن است شامل مصرف داروهای مسکن یا استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم باشد.
محدودیتهای غذایی
بیماران باید تا زمان بهبودی کامل از جویدن یا خوردن غذاهای سفت خودداری کنند. غذاهای نرم بهترین گزینه در این دوران هستند.
بهداشت دهان
بیماران باید در طول دوره پس از عمل بهداشت دهان و دندان را رعایت کنند. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم و شستشوی دهان با آب نمک به تمیز نگه داشتن محل جراحی و جلوگیری از عفونت کمک میکند.
قرار ملاقاتهای بعدی
افراد پس از عمل باید در قرار ملاقاتهای بعدی که با تیم دندانپزشکی برنامهریزی شده است شرکت نمایند تا از روند بهبودی کامل مطلع شوند.
مراقبتهای پس از عمل جراحی فک برای بهبود موفقیتآمیز بیمار و دستیابی به نتایج مورد نظر از عمل بسیار حائز اهمیت است. برای بیماران ضروری است که دستورالعملهای داده شده توسط تیم دندانپزشکی خود را برای اطمینان از بهترین نتیجه دنبال کنند. با انجام این کار، بیماران میتوانند به طور قابل توجهی خطرات عوارض را کاهش دهند، زمان بهبودی را تسریع کنند و از نتیجه موفقیتآمیز جراحی فک خود لذت ببرند.
مراقبتهای توصیه شده پس از انجام جراحی فک
همانطور که در بالا مطالعه کردید، پس از جراحی فک باید مراقبتهای لازمه را انجام دهید. برخی از مراقبتهای توصیه شده پس از جراحی فک عبارت است از:
- در روزهای ابتدایی جراحی فک به هیچ عنوان نباید مسواک بزنید.
- انجام فعالیتهای سنگین ممنوع است.
- جهت کاهش ورم پس از جراحی حتما از کمپرس یخ بهره بگیرید.
- هنگام خوابیدن سر خود را کمی بالاتر از بدن بگیرید. به همین منظور از دو بالشت زیر سر خود بهره بگیرید.
- تا سه هفته بعد از جراحی از داروهای رقیقکننده خون مانند آسپرین و وارفارین استفاده نکنید.
- بهداشت دهان و دندان را پس از جراحی فک باید رعایت کنید.
مراقبت جهت جلوگیری از عفونت دهان پس از جراحی فک
یکی از نکات بسیار حائز اهمیت در مراقبتهای پس از جراحی فک، رعایت بهداشت و پیشگیری از عفونت در محل زخم است. اگرچه احتمال بروز عفونت در دهان نسبت به سایر اعضای بدن کمتر است اما در همه جراحیها این امکان وجود دارد. به همین دلیل، در طول عمل جراحی و پس از آن، به بیماران داروی آنتیبیوتیک تجویز میشود تا در صورت لزوم، عفونت به راحتی درمان شود. بیمار داروهای آنتی بیوتیکی خود را باید به موقع مصرف نماید.
دکتر مهدی سزاوار یکی از جراحان فک و صورت است که با داشتن صدها نمونه موفق جراحی فک و چانه میتواند پاسخگوی سوالات شما در این زمینه باشد.
مراقبتهای بعد از جراحی ترمیمی فک، نیازمند توجه ویژهای است تا بهبودی به بهترین شکل ممکن صورت گیرد. تحقیقات انجام شده توسط دکتر ویلیامز و دکتر مایکل نشان داده است، که پیروی از دستورالعملهای دقیق پزشکی پس از جراحی فک، تأثیر بسزایی در کاهش عوارض و تسریع بهبود دارد. مراقبتهای پس از جراحی فک شامل استفاده منظم از داروهای تجویز شده برای کنترل درد و جلوگیری از عفونت، رعایت بهداشت دهان و دندان، و پیروی از رژیم غذایی نرم و مایع در هفتههای اولیه پس از جراحی است.
سوالات متداول
چرا بریس برای جراحی فک مورد نیاز است؟
مشکلات بایت که فقط دندانها را درگیر میکند یا ناشی از عدم تطابق خفیف یا متوسط اندازه فک است، معمولاً با بریس قابل اصلاح است. برای این موارد، تشخیص زودهنگام و درمان توسط متخصص ارتودنسی ممکن است از نیاز به عمل فک و چانه جلوگیری کند. با این حال، اگر فک و دندان ها به شدت از هم ترازی خارج شده باشند، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
آیا جراحی فک سخت است؟
در عمل فک و چانه جراح از بیهوشی عمومی استفاده میکند. بنابراین بیمار به هیچ عنوان در زمان جراحی در جریان روند عمل نیست. از سوی دیگر زمانی که هوشیاری خود را بدست میآورید، با داروهای مسکن درد ناشی از عمل کنترل میشود.
تا چندین روز هم به مراقبت نیاز دارید. در ادامه چندین توصیه مهم برای مراقبت از عمل فک و چانه آمده است. در نهایت سلامت کامل خود را بعد از ۳ تا ۴ هفته بدست میآورید. با توجه به نتایج مطلوبی که این جراحی به همراه دارد، نمیتواند سخت و غیرقابل تحمل باشد.
2 دیدگاه دربارهٔ «مراقبتهای لازم بعد از جراحی فک کداماند؟ 6 روش برای مراقبت های بعد از جراحی ترمیمی فک»
سلام اقای دکتر من امروز 6روز هست که جراحی دوفک و چانه انجام دادم داشتم مسواک میزدم اخری که دهنم رو ابکشی کردم یه نخ به طول 4سانت و به رنگ بنفش از دهنم افتاد ولی بعدش خونریزی نکرد خیلی نگرانم به نظرشما نخ بخیه چرا کنده شده الان باید چکارکنم؟ممنونم
سلام. در این مورد باید با جراح خودتون صحبت کنید که در روند جراحی و درمان شما از ابتدا بودنند.