یکی از پرتکرارترین پرسش‌ها از سوی بیماران و کاندیدای ایمپلنت دندان این است که، آیا دندان ایمپلنت خراب می‌شود؟، اما بد نیست بدانید که ایمپلنت نوعی دندان مصنوعی است که به دلیل ساختار و مواد تشکیل دهنده دچار خرابی مثل دندان طبیعی نمی‌شود.
بر اساس تحقیقات انجام شده، ایمپلنت‌هایی دندانی خراب نمی‌شوند؛ بلکه ممکن است، شکست بخورند. بر اساس آمار موجود 16/8 درصد احتمال شکست در فک بالا و 93/4 درصد احتمال شکست در فک پایین وجود دارد.
در واقع شما ممکن است با پوسیدگی و یا عفونت اطراف ایمپلنت مواجه شوید، نه خرابی خود ایمپلنت دندان؛ در واقع ایمپلنت دندان مانند دندان‌های طبیعی خراب نمی‌شود و فقط ممکن است شکسته شود. در نتیجه باید بپرسیم آیا عواملی می‌تواند باعث عدم موفقیت جراحی یا کاشت ایمپلنت دندان شود؟
ما در این مقاله از سایت دکتر مهدی سزاوار تلاش کردیم تا تمامی عوامل خراب شدن و عدم موفقیت کاشت ایمپلنت، از دلایل اولیه تا دلایل طولانی مدت را بررسی کنیم؛ همچنین راهکارهایی برای جبران و درمان خراب شدن ایمپلنت دندان ارائه دهیم. اگر شما نیز این دغدغه‌ها را دارید با ما در این مقاله همراه باشید.
علیرغم پیشرفت‌های فراوان در مواد، تکنیک‌ها و طراحی ایمپلنت، شکست ایمپلنت یکی از دغدغه‌های مهم دندانپزشک و بیمار است. پری ایمپلنتیت (نوعی بیماری لثه) و عدم استئواینتگراسیون (فرآیند ثابت شدن فیکسچر توسط بافت استخوانی فک که به آن فرآیند جوش خوردن ایمپلنت به استخوان گفته می‌شود)، به عنوان عوامل اصلی منجر به شکست ایمپلنت در نظر گرفته می‌شود.
اضافه بار اکلوزال، وضعیت پزشکی بیمار، سیگار کشیدن و ویژگی‌های ایمپلنت از دیگر دلایل شکست و خراب شدن ایمپلنت هستند. خراب شدن ایمپلنت دندان نیز به دلیل عفونت در حفره دهان هم ایجاد می‌شود. اینها بیشتر شامل پری ایمپلنتیت در مراحل اولیه است که در حین یا بلافاصله پس از کاشت ایمپلنت رخ می‌دهد.
دلایل خراب شدن ایمپلنت دندان
در ادامه دلایل و عوامل خراب شدن ایمپلنت دندان را بررسی خواهیم کرد، و به پرسش آیا دندان ایمپلنت خراب می شود؟، پاسخ خواهیم داد.
1. ادغام استخوانی ناموفق
هنگامی که ایمپلنت بیمار در جای خود قرار می‌گیرد، فرآیندی به نام osseointegration انجام می‌شود. به زبان ساده، به معنای ترکیب استخوان فک و ایمپلنت با هم است. هنگامی که این فرایند اتفاق نمی‌افتد، به عنوان یک انسجام استخوانی ناموفق شناخته می‌شود.
انسداد استخوانی ناموفق با لق شدن یا افتادن ایمپلنت مشخص می‌شود. همچنین اگر در سال اول بیش از 1 میلی متر از دست دادن استخوان یا بیشتر از 0.2 میلی متر پس از سال دوم وجود داشته باشد، می‌تواند نارسایی تلقی شود. بنابراین قبل از انجام جراحی دندانپزشک اطمینان حاصل می‌کند که ساختار استخوانی کافی برای حمایت از ایمپلنت وجود دارد، زیرا مورد یکی از دلایل اصلی شکست استخوانی است.
بنابراین اگر دندانپزشک تشخیص دهد که بیمار استخوان کافی برای پشتیبانی از ایمپلنت ندارد، ممکن است ابتدا پیوند استخوان را توصیه کند تا بالاترین میزان موفقیت ممکن را برای بیمار فراهم کند.
2. آسیب عصبی یا سایر بافت‌ها
قرار دادن ایمپلنت نیاز به قرار دادن یک پیچ تیتانیوم در لثه و استخوان فک دارد. این کار باید با دقت توسط دندانپزشک انجام شود تا از آسیب عصبی یا سایر بافت‌ها جلوگیری شود. اعصاب اطراف دندان بسیار حساس هستند، بنابراین آسیب به یکی از آنها می‌تواند منجر به درد شدید، گزگز، بی حسی یا حساسیت شدید شود و در نهایت می‌توانند بر روی نواحی دیگری غیر از دندان مانند زبان، لب‌ها، لثه‌ها، گونه‌ها یا چانه تأثیر بگذارند.
قرار دادن نامناسب ایمپلنت‌های دندانی نیز می‌تواند بر بافت اطراف اثر بگذارد. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ممکن است درد بیشتری نسبت به معمول همراه با خونریزی شدید داشته باشید. همچنین ممکن است خونریزی متوسط‌تری داشته باشید که ظرف چند روز از بین نمی‌رود. اینها همه نشانه‌های آسیب بافتی هستند و باید بلافاصله توسط دندانپزشک رسیدگی شود.
3. بارگیری فوری
ایمپلنت دندان معمولاً به دو ویزیت نیاز دارد. ایمپلنت در اولین ویزیت قرار داده می‌شود و پس از 6 تا 12 هفته تاج دندان قرار می‌گیرد. این فرآیند دو مرحله‌ای به استخوان اجازه می‌دهد تا قبل از افزودن روکش، با ایمپلنت ترکیب شود. با این حال، در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است بارگذاری فوری را انجام دهد، که شامل قرار دادن تاج و اباتمنت در همان قرار ملاقات است.
در حالی که بارگذاری فوری فوایدی دارد، اما بیمارانی که از کاهش تراکم استخوانی قابل توجهی برخوردارند، کاندیدای مناسبی برای این درمان نیستند، بنابراین باید به یک روش دو مرحله ای در نظر گرفته شود. در طول مشاوره، دندانپزشک ممکن است تشخیص دهد که عوامل دیگری وجود دارد که شما را واجد شرایط بارگیری فوری نمی‌کند.
4. مشکلات سینوسی
ایمپلنت‌های دندانی که روی ردیف بالایی دندان‌ها قرار می‌گیرند، گاهی ممکن است با سینوس‌ها تداخل داشته باشند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، این منطقه به راحتی می‌تواند عفونی یا ملتهب شود. برای تعیین اینکه آیا ایمپلنت دندانی علت وضعیت سینوس شما است یا خیر، می‌توان به عکسبرداری اشعه ایکس توسط دندانپزشک نیاز است.
در صورتی که ایمپلنت مشکلات سینوس را ایجاد کند، ممکن است برای برداشتن آن به جراحی نیاز باشد. لطفاً در صورت داشتن هر گونه شرایط سینوسی غیرعادی قبل از عمل، به دندانپزشک اطلاع دهید.
5. رد ایمپلنت توسط بدن و یا حساسیت به فلز
ایمپلنت‌های دندانی از مواد مصنوعی ساخته می‌شوند که اغلب به عنوان یک جسم خارجی شناسایی می‌شوند و سپس ممکن است توسط بدن بیمار رد شوند. بدن همچنین ممکن است به تیتانیوم یا هر فلز دیگری که برای ایجاد ایمپلنت استفاده می‌شود حساسیت داشته باشد.
مگر اینکه قبلاً پیچ‌ها، صفحات یا پین‌های فلزی یا تیتانیوم دیگری را در جای دیگری از بدن قرار داده باشید، احتمالاً تا زمانی که ایمپلنت قرار داده نشده است، نمی‌دانید که بدن چگونه به ایمپلنت واکنش نشان می‌دهد.
تست MELISA برای تعیین اینکه آیا شما به تیتانیوم یا فلز دیگری حساسیت دارید، استفاده می‌شود. اگر نتایج مثبت باشد، ممکن است لازم باشد، ایمپلنت خود را با جراحی خارج کنید. برخی از علائمی که نشان می‌دهد، ممکن است حساسیت به فلز داشته باشید عبارتند از: خارش و خستگی مزمن. اگر بدن شما ایمپلنت را پس بزند، ممکن است متوجه شل شدن یا لرزش آن شوید. در برخی موارد نیز ممکن است ایمپلنت به طور کامل از بین برود.
در طول مشاوره، باید به دندانپزشک اطلاع دهید که آیا بدن شما تاکنون هر جسم خارجی مانند پین، پیچ، صفحه، اندام یا دستگاه پزشکی مانند ضربان ساز را پس زده است. همچنین باید به هرگونه حساسیت فلزی که دارید اشاره کنید (مثلاً اگر قادر به استفاده انواع خاصی از جواهرات نیستید). در برخی موارد، استفاده از نوع دیگری از ایمپلنت می‌تواند مشکل را حل کند، اما در موارد دیگر، می‌توان به شما توصیه کرد که از کاشت دندان به‌کلی چشم پوشی کنید.
6. فشردن یا ساییدن دندان‌ها
فشردن یا ساییدن مکرر دندان‌ها می‌تواند، فشار زیادی بر ایمپلنت‌های دندانی وارد کند و در نهایت منجر به شکست آنها شود. بسیاری از افراد همچنین از دندان قروچه رنج می‌برند؛ وضعیتی که شامل فشردن یا ساییدن دندان‌ها هنگام خواب است.
اما توجه داشته باشید که فقط به این دلیل که دندان‌های خود را به هم فشار می‌دهید یا به هم می‌سایید به این معنی نیست که نمی‌توانید ایمپلنت دندان انجام دهید، بلکه به این معنی است که باید اقدامات احتیاطی بیشتری را انجام دهید.
باید آگاهانه تلاش کنید تا در طول روز دندان قروچه نکنید. همچنین می‌توانید هنگام خواب از محافظ‌های شب استفاده کنید؛ اینها وسایلی هستند که بالای دندان‌ها قرار می‌گیرند تا از آنها محافظت کنند. ممکن است از فشار دادن یا آسیاب کردن خود آگاه نباشید، بنابراین در صورت نیاز می توان اقدامات احتیاطی مناسب را انجام داد.
7. بیماری‌های زمینه ای
افرادی که دارای بیماری‌های مزمن مانند دیابت، اختلالات خود ایمنی، سرطان و پوکی استخوان هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای خراب شدن ایمپلنت دندان باشند. حتی فرد مبتلا به پریودنتیت ممکن است، بیشتر مستعد ابتلا به پری ایمپلنتیت باشد، که می‌تواند خطر از دست دادن استخوان و عفونت‌های بعد از جراحی را افزایش دهد.
8. بیماری لثه
بیماری لثه می‌تواند باعث پوسیدگی دندان یا نارسایی ایمپلنت که باعث بیماری لثه است، شود. به همین دلیل است که رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است. اگر به طور روزانه مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، می‌تواند منجر به پری ایمپلنتیت و سایر بیماری‌های لثه شود.
هر کاندیدای انجام ایمپلنت دندان می‌تواند در معرض ابتلا به عفونت باشد؛ پری ایمپلنتیت یک عفونت شایع است که بر بافت‌های اطراف ایمپلنت دندان تاثیر می‌گذارد. این عفونت می‌تواند باعث التهاب لثه شود و حتی می‌تواند به استخوان اطراف ایمپلنت گسترش یابد.
عوامل مختلفی می‌توانند باعث آن شوند، از جمله بهداشت نامناسب دندان یا سیمان دندانی که از زیر تاج خارج می‌شود و در لثه گیر می‌کند. اگر دچار پری ایمپلنتیت هستید، باید فوراً توسط دندانپزشک ویزیت شوید. دندانپزشک تعیین می‌کند که آیا شما به درمان معمولی بیشتری برای از بین بردن عفونت نیاز دارید؛ یا اینکه باید به طور کامل ایمپلنت را بردارید. برای مطالعه بیشتر مقاله عفونت ایمپلنت دندان را بخوانید.
9. استخوان فک ناکافی
اگر استخوان فک کافی برای چسبیدن ایمپلنت وجود نداشته باشد، ممکن است شکست و خرابی ایمپلنت نیز اتفاق بیفتد. از آنجایی که استخوان از دندان حمایت می‌کند و ایمپلنت با فک پیوند می یابد، دندانپزشک باید قبل از آن وضعیت بیمار را ارزیابی کند. اغلب، اگر استخوان کافی وجود نداشته باشد، افراد قبل از جراحی باید فرآیند بازسازی استخوان را کامل کنند.
10. محل قرارگیری ایمپلنت در دهان
محل قرارگیری ایمپلنت در دهان می‌تواند بر میزان موفقیت تأثیر بگذارد، زیرا دندان‌های عقبی دهان بیشتر تحت فشار جویدن قرار می‌گیرند که می‌تواند باعث از کار افتادن سریع‌تر دندان‌ها شود.
11. عوامل متفرقه
در نهایت، چند عامل وجود دارد که حتی از کنترل بهترین دندانپزشک خارج است. افرادی که دارای یک یا چند مورد از عوامل زیر هستند، حتی زمانی که ایمپلنت‌های دندانی به درستی کاشته شده باشند، ممکن است دچار خرابی ایمپلنت‌های دندانی شوند:
- استعمال دخانیات: دود سیگار بر گردش خون در لثه تأثیر می‌گذارد و همچنین تشکیل استخوان جدید را دشوارتر می‌کند.
- وراثت: اگر فردی در خانواده شما نیز با خراب شدن ایمپلنت دندان مواجه شده باشد، ممکن است شما نیز مستعد ایمپلنت دندانی ناموفق باشید.
- داروها: مصرف برخی بی فسفات‌های خوراکی یا داخل وریدی مانند آنهایی که برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شوند.
- بهداشت نامناسب دندان: ایمپلنت‌ها باید مانند دندان‌های معمولی مسواک زده و نخ دندان کشیده شوند. در غیر این صورت، شما مستعد از دست دادن آنها هستید.
- تصادف یا آسیب: نمی‌توان پیش بینی کرد که آیا ایمپلنت‌های شما ممکن است توسط یک تصادف یا آسیب در آینده تحت تأثیر قرار گیرند یا خیر. با این حال، می‌توانید اقداماتی را برای محافظت از دندان‌های خود انجام دهید، مانند استفاده از محافظ دهان هنگام انجام ورزش‌های تماسی.
میزان شکست ایمپلنت‌های دندانی چقدر است؟
میزان خراب شدن ایمپلنت دندان پایین است. مطالعات نشان می‌دهد که کمتر از 5 درصد از ایمپلنت‌های دندانی طی 10 سال پس از انجام عمل شکست می‌خورند. یکی از دلایل پایین بودن میزان شکست این است که دندانپزشکان تنها در صورتی باید این نوع درمان را توصیه کنند که بیمار تمام معیارها را برای بالا بردن شانس موفقیت داشته باشد.
اگر ایمپلنت‌های دندانی شما شکست خورده و متوجه شدید که در وهله اول هرگز کاندیدای مناسبی برای این روش نبوده‌اید، می‌تواند به عنوان سهل انگاری دندانپزشک در نظر گرفته شود.
علل شکست زودرس ایمپلنت دندان چیست؟
مراحل اولیه کاشت ناموفق دندان‌ها در عرض سه تا چهار ماه پس از جراحی رخ می‌دهد. ضروری است که دندانپزشک از پروتکل‌های مناسب استفاده کند؛ از جمله:
- عقیم سازی
- جلوگیری از گرم شدن بیش از حد استخوان
- طراحی فلپ سمت راست
قرار دادن ایمپلنت‌ها در جایی که استخوان کافی وجود دارد خطرات شکست زودهنگام ایمپلنت دندان به کوتاه مدت محدود می‌شود (معمولاً دوره نقاهت پس از عمل ایمپلنت دندان). برخی از عوامل کلیدی کمک کننده که باید از آنها اجتناب شود؛ عبارتند از: کمبود خون در ناحیه ایمپلنت، ایجاد عفونت در دهان، و حرکت یا جابجایی ایمپلنت در مرحله بهبودی.
به همین دلیل است که رعایت دستورات دندانپزشک بلافاصله پس از کاشت ایمپلنت بسیار مهم است. برای جلوگیری از مشکلات دراز مدت، باید برخی اصلاحات کوتاه مدت در سبک زندگی ایجاد کنید، مانند ترک سیگار، اجتناب از مصرف برخی داروها و ایجاد تغییرات در رژیم غذایی.
حتی اگر به یک جراح باتجربه ارجاع شده باشید، با وجود اندازه گیری‌های مناسب، همه ایمپلنت‌ها با فک یکپارچه نمی‌شوند. انتخاب یک دندانپزشک واجد شرایط و آموزش دیده می‌تواند، برخی از عواملی که منجر به شکست می‌شود را از بین ببرد. شفاف بودن با آنها در مورد داروها، بیماری‌ها و سایر عوامل در مورد وضعیت سلامتی می‌تواند نرخ موفقیت بالاتری نیز ایجاد کند.
دلایل شکست دیر رس ایمپلنت دندان چیست؟
شکست دیررس ایمپلنت دندان کمتر متداول است، اما غیرممکن نیست که ایمپلنت‌های دندانی پس از چندین سال موفق شکست بخورند. این علل طولانی مدت شکست ایمپلنت دندان معمولاً به ساییدگی و پارگی طبیعی (مانند استخوان‌های ضعیف یا بافت ناسالم لثه) مربوط می‌شود؛ اما بهداشت خوب دهان می‌تواند خطر خراب شدن ایمپلنت دندان را کاهش دهد.
برخی از دلایل اصلی شکست دیررس ایمپلنت دندان شامل: عفونت‌های باکتریایی (گاهی اوقات ناشی از غذای نهفته در بین دندان‌ها) و به طور کلی بهداشت نامناسب دهان و دندان است که می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه شود. همچنین مهم است که فشار زیادی به ایمپلنت وارد نکنید (اگر شب‌ها دندان قروچه می‌کنید با دندانپزشک خود مشورت کنید) و توصیه می‌شود از قرار گرفتن مکرر نواحی سر و گردن در معرض تشعشعات خودداری کنید.
در نتیجه نارسایی دیرهنگام دندان می‌تواند از یک تا 10 سال پس از جراحی ایجاد شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عفونت‌های باکتریایی
- کمبود استخوان
- کمبود بافت لثه
چه اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از خراب شدن ایمپلنت دندان می‌توان انجام داد؟
تا به اینجا پاسخ پرسش آیا دندان ایمپلنت خراب می‌شود را به طور کامل ارائه کردیم، اما مهم‌ترین از این پرسش این است که آیا خراب شدن ایمپلنت دندان قابل پیشگیری است؟ قبل از کاشت ایمپلنت دندانی، با دندانپزشک خود در مورد عوامل خطری که می‌تواند موفقیت عمل شما را محدود کند، صحبت داشته باشید.
قبل از ادامه، اصلاحات مختلف سبک زندگی و رژیم غذایی را که متعهد به انجام آنها هستید، در نظر بگیرید. اطمینان حاصل کنید که یک جراح دندانپزشک ماهر و واجد شرایط را برای انجام عمل ایمپلنت دندانی خود انتخاب می‌کنید.
تشخیص خراب شدن ایمپلنت دندان
وقتی استخوان به درستی در اطراف ایمپلنت رشد نمی‌کند، علامت اصلی اغلب تحرک و لق شدن ایمپلنت دندان است. در ابتدا، این حرکت ممکن است خفیف باشد و فقط توسط دندانپزشک قابل تشخیص باشد، اما با گذشت زمان، ایمپلنتی که ادغام نشده است، احساس لق شدن ایجاد می‌کند و می‌تواند هنگام جویدن یا صحبت کردن حرکت کند. ایمپلنتی که شکست خورده است به طور مداوم متحرک خواهد بود.
سایر علائم ایمپلنت دندانی که استخوان بندی را از دست داده است، می‌تواند شامل درد، تورم یا عفونت باشد، اما همیشه اینطور نیست. اگر دندانپزشک متوجه شود که ایمپلنت شما حرکت می‌کند، ممکن است برای بررسی رشد استخوان شما رادیوگرافی را توصیه کند. عکسبرداری با اشعه ایکس از ایمپلنت ناموفق احتمالاً از دست دادن استخوان قابل توجه در اطراف بخش فلزی ایمپلنت دندانی را نشان می دهد.
آیا خراب شدن ایمپلنت دندان راه درمان دارد؟
خبر خوب این است که می‌توانید ایمپلنت دندانی ناموفق را در حالی که تحت بی‌حسی موضعی هستید بردارید. اگر استخوان در اطراف محل ایمپلنت برداشته شده سالم باشد، نیازی به پیوند استخوان نخواهد بود.
اگر از دست دادن استخوان وجود داشته باشد، دندانپزشک شما می‌تواند پیوند استخوان را برای بهبود محل قبل از جایگزینی ایمپلنت توصیه کند. قبل از قرار دادن ایمپلنت جدید، پیوند استخوان شما باید بهبود یابد. در طول بهبودی، دندانپزشک شما احتمالاً راه‌هایی را برای کاهش عوامل خطری که باعث خراب شدن ایمپلنت دندان شده‌اند، مانند ترک سیگار یا انتظار برای تکمیل هر گونه درمان سرطان، مورد بحث قرار می‌دهد.
آیا می توان ایمپلنت دندان ناموفق را جایگزین کرد؟
بعد از پرسش آیا دندان ایمپلنت خراب می شود؟، مهم‌ترین پرسش بیماران این است که آیا خراب شدن ایمپلنت دندان را می‌توان درمان کرد؟، در پاسخ باید بگوییم که اگر ایمپلنت دندانی شما شکست خورده باشد، در برخی شرایط ممکن است بتوانید آن را تعویض کنید، اما این اقدام به دلایل شکست بستگی دارد.
ممکن است شما دیگر کاندیدای مناسبی برای ایمپلنت دندان نباشید، بنابراین می‌توانید یک روش جایگزین از روش ترمیمی دندان مانند بریج را انتخاب کنید. با دندانپزشک خود در مورد گزینه‌های موجود صحبت کنید تا ببینید آیا می‌توان ایمپلنت شما را جایگزین کرد یا اینکه اکنون نوع دیگری از درمان توصیه می‌شود.
یادداشت پایانی
در این مقاله تلاش کردیم پاسخی جامع به پرسش آیا دندان ایمپلنت خراب می شود ؟ ارائه دهیم. توجه داشته باشید که قبل از کاشت ایمپلنت، با دندانپزشک خود در مورد عوامل خطری که می‌تواند باعث خراب شدن ایمپلنت دندان شود، صحبت کنید. تغییر در وضعیت پزشکی یا داروهای شما می‌تواند بر بهبودی و یکپارچگی استخوانی تأثیر بگذارد، بنابراین دندانپزشک خود را از هرگونه تغییر در سلامتی و سابقه پزشکی خود مطلع کنید.
همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از مشکلات ایمپلنت ضروری است. دو بار مسواک زدن در روز و شستشو با دهانشویه آنتی باکتریال می‌تواند، به حفظ سلامت لثه‌ها و دور نگه داشتن باکتری‌ها در زمانی که دندان جدید شما در جای خود قرار می گیرد کمک کند.
