نهفتگی دندان

دندان نهفته یکی از مشکلات متداولی است که برای افراد بسیاری به وجود می‌آید. تشخیص این نوع دندان‌ها و خارج کردن آن‌ها در زمان مناسب، در زیبایی ظاهری و سلامتی سایر دندان‌ها و لثه‌ها تأثیر بسزایی دارد. نهفتگی دندان علائمی دارد؛ اما تشخیص آن تنها با استفاده از گرافی‌ها انجام می‌شود.

در  این مقاله  به ارائه توضیحات کامل در مورد دندان نهفته پرداخته‌ شده است. در ادامه فهرستی از پرسش‌هایی که در این مقاله به آن‌ها پاسخ داده شده است را ارائه خواهیم  داد.

دندان‌هایی که به علت‌های مختلف فرصت بیرون آمدن از لثه را پیدا نمی‌کنند یا رشدشان متوقف می‌شود به عنوان «دندان نهفته» شناخته میشوند. گاهی اوقات ممکن است بخشی از دندان از لثه خارج شود و بخشی از آن به صورت نهفته باقی بماند. در برخی موارد دندان های نهفته به صورت افقی رشد می‌کنند. این موضوع بیشتر در مورد دندان‌های عقل صدق می‌کند. همچنین ممکن است سایر دندان‌ها مانع از رشد و بیرون آمدن یک دندان از لثه شوند. بنابراین این دندان به صورت نهفته باقی خواهد ماند.

نشانه‌هایی که دندان‌های نهفته ایجاد می‌کنند، معمولا توجه افراد را جلب نمی‌کنند. آن‌ها با درد همراه نیستند. به همین دلیل پزشکان تنها در صورت انجام رادیوگرافی متوجه وجود این دندان‌ها می‌شوند. در اکثر موارد پزشک متخصص خارج کردن دندان نهفته را توصیه می‌کند.

هایپردونتیا سندروم دندان‌های اضافه است. هر دندان نهفته‌ای اضافه نیست. حتما می‌دانید که هر فرد در کودکی ۲۰ دندان شیری دارد و بعد از ریختن دندان‌های شیری، ۳۲ دندان دائمی جای آن‌ها را می‌گیرند. فک برخی از افراد فضای کافی برای رشد ۳۲ دندان را ندارد و به همین دلیل ممکن است برخی از آن‌ها به صورت نهفته باقی بمانند.

در مقابل هایپردونشیا زمانی رخ می‌دهد که در فک بیمار، بیش از ۳۲ دندان وجود داشته باشد. این دندان‌ها اضافه هستند و معمولا فضایی برای رشد پیدا نمی‌کنند. به همین دلیل معمولا به صورت نهفته باقی می‌مانند. ممکن است راهکارهای خارج کردن دندان‌های اضافه و دندان نهفته شبیه به هم باشد؛ اما نمی‌توان گفت هر دندان اضافه‌ای نهفته باقی می‌ماند.

در قسمت قبل به یکی از مهم‌ترین علت های نهفتگی دندان ها اشاره کردیم. زمانی که فک بیمار فضای کافی برای رشد هر ۳۲ دندان دائمی را نداشته باشد. به همین دلیل یک یا چند دندان فرصت رشد پیدا نمی‌کنند . به صورت نهفته باقی می‌مانند. اما نهفتگی دندان‌ علت‌های دیگری نیز می‌تواند داشته باشد.

• علت‌های ژنتیکی: به عنوان مثال زمانی که دندان‌های عقل یک خانواده به صورت ژنتیکی افقی رشد می‌کند، نهفته باقی می‌ماند و باید جراحی شود.
• ممکن است عاملی مانع رشد دندان شده باشد و به صورت نهفته باقی بماند. عواملی چون قرار گرفتن در قسمت نرم لثه، قرار گرفتن پشت یک دندان یا استخوان فک و… .
• درمان‌های ارتودنسی در سنین پایین نیز از دیگر عواملی است که باعث نهفتگی دندان‌ها می‌شود. در این موارد، دندان‌های نهفته باید سریع‌تر از دهان خارج شوند تا در روند درمان اختلال ایجاد نکنند.

همانطور که گفتیم نهفتگی دندان علامت‌های بسیار زیادی ندارد. اما در برخی موارد، دندان‌های نهفته به لثه‌ها، سایر دندان‌ها و یا استخوان‌های فک و دهان فشار وارد می‌کنند. در این موارد بیمار نشانه‌هایی از وجود دندان های نهفته را مشاهده می‌کند. این نشانه‌ها را در ادامه بیان کرده‌ایم.

• قرمزی، تورم و خونریزی لثه.
• مزه بد دهان.
• سختی در باز و بسته‌ کردن دهان و حرکت فک.
• درد هنگام باز کردن دهان، جویدن یا گاز گرفتن.
• درد در استخوان‌های فک. (درد ممکن است در سایر نقاط سر نیز احساس شود).
• تنفس نامناسب.

زمانی که دندان‌های نهفته رشد بیش از حد داشته باشند، ممکن است علاوه بر موارد بالا نشانه‌های دیگری نیز مشاهده شود.

• ممکن است احساس کنید یک غده یا کیست زیر لثه وجود دارد.
• پوسیدگی دندان‌های مجاور.
• نامرتب شدن دندان‌های دیگر.
• عفونت لثه.

در صورت وجود نشانه‌های بالا به پزشک متخصص مراجعه کنید. این نشانه‌ها به تنهایی دلیل محکمی برای وجود دندان پنهان نیستند. اما پزشک با عکس‌برداری می‌تواند متوجه وجود چنین دندانی بشود.

دندان‌های عقل اضافه نیستند. آن‌ها جزوی از ۳۲ دندانی هستند که در بزرگسالی باید در فک وجود داشته باشند. اما این دندان‌ها بیشتر از سایر دندان‌ها به صورت مخفی باقی می‌مانند. دلیل این موضوع رشد دندان عقل در دهه دوم زندگی است. در این زمان فک انسان کاملا رشد کرده است و دیگر بزرگ نمی‌شود. به همین دلیل در بسیاری از افراد فضای کافی برای رشد دندان عقل وجود ندارد. بنابراین دندان عقل به صورت نهفته باقی می‌ماند. نهفتگی دندان عقل معمولا مشکلات بسیاری را برای افراد مختلف به وجود می‌آورد. به همین دلیل باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با توجه به نظر پزشک از دهان خارج شود.

تشخیص زمان مناسب برای خارج کردن دندان پنهان ،بر عهده پزشک متخصص است. این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد. به عنوان مثال ممکن است فرد در سن رشد باشد و فک وی به مرور زمان ،بزرگ شود. بنابراین دندان نهفته فرصت رشد پیدا می‌کند و می‌تواند تبدیل به یک دندان معمولی شود. بنابراین بهتر است تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرید تا در زمان مناسب برای برداشتن دندان نهفته اقدام کنید.

بدون شک باقی ماندن دندان نهفته در دهان عوارض بسیاری به دنبال خواهد داشت. ذکراین نکته ضروری است که دندان نهفته بالقوه یک ضایعه پاتولوژیک است وعلت اصلی جراحی نهفتگیها همین مساله است کودکانی که دندان‌های دائمی آن‌ها در حال رشد است، افرادی هستند که بیشترین میزان دندان پنهان، را دارند. اگر مانعی در مسیر رشد دندان‌های دائمی وجود داشته باشد، به صورت مخفی، باقی می‌مانند و حذف نمی‌شوند.

در این قسمت مهم‌ترین عوارضی که باقی ماندن دندان‌ها به صورت نهفته به دنبال دارد را بیان کرده‌ایم.

• دندان‌های نهفته باعث آسیب رسیدن به ریشه دندان‌های همسایه‌ می‌شوند.
• دندان‌های مخفی در لثه ،باعث بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها می‌شوند. آن‌ها موقعیت دندان‌های مجاور را تغییر می‌دهند و به همین دلیل فرد به ارتودنسی نیاز خواهد داشت. ظاهر ناخوشایند، اعتماد به نفس افراد را کاهش می‌دهد.
• درد، سختی در جویدن و باز و بسته کردن دهان از دیگر عوارض وجود دندان نهفته است.

از طرف دیگر دندان‌های نهفته هرگز از لثه خارج نمی‌شوند. بنابراین تمیز کردن و مراقبت از آن‌ها ممکن نیست. این موضوع نیز می‌تواند مشکلات بسیاری را برای شخص به وجود آورد. بیماری‌های لثه، عفونت، از بین رفتن دندان‌ها و استخوان‌های مجاور و کیست از مواردی هستند که به این علت ایجاد می‌شوند.

روش های خارج کردن دندان نهفته به عوامل مختلفی بستگی دارد. این که دندان تا چه اندازه بزرگ است، در چه موقعیتی قرار دارد و شرایط بیمار روش خارج کردن دندان را مشخص می‌کنند.

اگر سن بیمار کم باشد و فک او هنوز کاملا رشد نکرده باشد، احتمالا پزشک متخصص اقدام خاصی انجام نمی‌دهد. او بیمار را در بازه‌های زمانی مشخص ویزیت می‌کند و روند رشد فک او را تحت نظر قرار می‌دهد. در این بازه ممکن است دندان‌های نهفته رشد کنند و تبدیل به دندان معمولی شوند. بعد از رشد فک، در صورت نیاز پزشک به سراغ سایر روش‌های درمانی می‌رود.

جراحی مهم‌ترین روش خارج کردن دندان‌های نهفته است. زمانی که این دندان‌ها مشکلاتی را برای بیمار به وجود بیاورند یا در صورت باقی ماندن در دهان، به سایر دندان‌ها آسیب وارد کنند، پزشک به کمک جراحی آن‌ها را خارج می‌کند. جراحی دندان به صورت سرپایی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. این عمل بین سی دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد. زخم‌های ناشی از جراحی نیز بعد یک الی دو هفته بهبود پیدا می‌کنند.

در موارد نادر، پزشک برای دندان‌های باقی در لثه،جراحی فک را توصیه می‌کند. با جراحی فک می‌توان فضایی برای رشد دندان‌های نهفته فراهم کرد. همچنین در برخی موارد، پزشک جراحی را با ارتودنسی همراه می‌کند تا سایر دندان‌ها مرتب باقی بمانند و روند درمان به بهترین نتایج برسد.

اگر دندان‌های نیش به صورت نهفته باقی بمانند، پزشک با استفاده از تجهیزات دندانپزشکی و روش‌های مورد نیاز، فضایی برای رشد آن‌ها فراهم می‌کند. در صورتی که امکان رشد دندان وجود نداشته باشد، پزشک آن را خارج می‌کند و با ایمپلنت‌های دندانی جایگزین می‌کند. این روش بیشتر برای جوانان کاربرد دارد.

دکتر مهدی سزاوار

در این مقاله کلیه اطلاعات مورد نیاز شما در مورد دندان نهفته ارائه شد. رسیدگی به این دندان‌ها تأثیر زیادی در سلامتی و زیبایی هر فرد دارد. اگر در دهان شما نیز دندان نهفته‌ای وجود دارد، حتما باید با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید. خارج کردن یا کمک به بیرون آمدن دندان نهفته در موقعیت مناسب، از مشکلات زیادی پیشگیری می‌کند.

دکتر مهدی سزاوار،به عنوان یکی از بهترین جراحان  در زمینه تخصصی  فک و دهان  و صورت  در تهران ، شناخته شده اند. در صورتی که نیاز به مشاوره و راهنمایی در زمینه  دندان نهفته ،دارید، می‌توانید به پیج شخصی ایشان مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.

لطفا برای دریافت این مقاله اینجا کلیک کنید .