ایمپلنت متحرک یک راهحل کارآمد برای افرادی است که به دلیل مشکلات دندانی نیاز به جایگزینی دندانها دارند. این نوع ایمپلنت به طور خاص برای کسانی که دندانهای خود را از دست دادهاند یا در حال از دست دادن آنها هستند، مناسب است. برخلاف ایمپلنت ثابت، ایمپلنت متحرک به راحتی قابل جدا شدن است و بیمار میتواند آن را به دلخواه خود بردارد و در زمانهای مختلف از آن استفاده کند. مزایای اصلی ایمپلنت متحرک شامل قابلیت تنظیم و راحتی استفاده است، اما از معایب آن میتوان به نیاز به مراقبت بیشتر و احتمال کاهش استحکام در طول زمان اشاره کرد. ایمپلنت ثابت، بر خلاف ایمپلنت متحرک، به صورت دائمی در فک قرار میگیرد و نیاز به نگهداری کمتری دارد. “Removable implant” به طور خاص برای کسانی مناسب است که به دنبال راحتی بیشتر و گزینهای منعطفتر برای جایگزینی دندانهای از دست رفته هستند.
دریافت مشاوره توسط دکتر سزاوار
ایمپلنت متحرک چیست؟
ایمپلنت متحرک به دندانهایی گفته میشود که به کمک ایمپلنتهای کاشته شده در فک نگهداری میشوند و قابلیت جدا شدن برای تمیز کردن دارند. این دندانها به طور محکم به ایمپلنتها متصل میشوند و نسبت به دندانهای مصنوعی معمولی ثبات بیشتری دارند. برخلاف دندانهای ثابت، ایمپلنتهای متحرک میتوانند هر روز جدا شوند تا تمیز شوند و به این ترتیب راحتی بیشتری برای استفادهکننده به همراه دارند. این نوع دندانها علاوه بر بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن، از تحلیل رفتن استخوان فک نیز جلوگیری میکنند. هزینه این دندانها معمولاً بیشتر از دندانهای معمولی است و نیاز به نگهداری و مراقبت حرفهای دارد. به همین دلیل، قبل از انتخاب این روش باید از سلامت و تراکم کافی استخوان فک اطمینان حاصل کرد.clevelandclinic
بخشهای مختلف ایمپلنت متحرک
اجزای سازنده پروتز متحرک بر پایه ایمپلنت با مدلهای ثابت، شبیه به یکدیگر است. اما تفاوت پروتز متحرک ایمپلنت با ایمپلنت ثابت در قابلیت برداشتن و گذاشتن یکی از قسمتهاست. در ادامه بخشهای مختلف ایمپلنتهای دندانی را نام بردهایم و تفاوت مدلهای ثابت و متحرک را نیز مشخص کردهایم.
فیکسچر
فیکسچر یک پیچ است که در استخوان فک کاشته میشود و زیر خط لثهها قرار میگیرد. این قطعه که معمولاً از جنس تیتانیوم است، نقش ریشه دندان را بازی میکند. در مدلهای متحرک، برای همه دندانها از فیکسچر استفاده نمیشود؛ بلکه چند فیکسچر کافی است تا به عنوان نگهدارنده عمل کند. بقیه دندانها به هم وصل میشوند و به دلیل اتصال به فیکسچرها استحکام کافی دارند. به دلیل عدم استفاده از فیکسچر برای تک تک دندانها، امکان خارج کردن پروتز متحرک از دهان فراهم میشود.
اباتمنت (Abutment)
اباتمنت (Abutment) قطعهای است که به عنوان اتصالدهنده بین ایمپلنت دندانی و پروتز دندانی عمل میکند. این قطعه معمولاً از جنس تیتانیوم یا مواد مشابه با ویژگیهای بیولوژیکی مناسب ساخته میشود و در ایمپلنتهای متحرک به کار میرود. وظیفه اصلی اباتمنت ایجاد یک اتصال محکم و دقیق بین ایمپلنت ثابت و بخشهای متحرک پروتز است. این اتصال کمک میکند تا پروتز دندانی به درستی در دهان قرار گیرد و از ثبات و عملکرد بهینه برخوردار باشد. همچنین، اباتمنتها در تسهیل فرآیند جایگذاری و نگهداری ایمپلنتهای دندانی در طول زمان نقش مهمی دارند.
پروتز (Prosthesis)
این بخش که در ظاهر قابل مشاهده است، همان تاج دندان است که مانند دندان واقعی به نظر میرسد. برای ساختن این قسمت از موادی مانند پرسلن یا سرامیک استفاده میشود؛ پروتزها به اباتمنتها وصل میشوند. وقتی گفته میشود که ایمپلنت دندان به صورت متحرک است، به این معناست که قسمت اول و دوم آن ثابت است؛ ولی قسمت سوم یا تاج را میتوان برای تمیز کردن یا هر هدف دیگری از دهان خارج کرد.
5 نوع ایمپلنت متحرک یا اوردنچر ایمپلنت
5 روش مختلف برای تنظیم اوردنچر وجود دارد؛ که عبارتند از:
- اوردنچرهای پشتیبان ایمپلنت: در این پروتزها از دو تا شش ایمپلنت استفاده میشود که در استخوان فک پیچ میشوند و میتوان آنها را برای خواباندن و تمیز کردن برداشت.
- اوردنچرهای ثابت با پشتیبانی از ایمپلنت: این اوردنچرها با پیچ در جای خود قفل میشوند و قابل برداشتن نیستند. شما آنها را مانند دندانهای طبیعی تمیز میکنید.
- اوردنچرهای پشتیبان ایمپلنت با میله: در این اوردنچرها از میلهای استفاده میشود که به ایمپلنتها متصل میشود تا دندان مصنوعی روی آن قرار گیرد.
- پروتزهای اوردنچر با پشتیبانی از ایمپلنت نگهدارنده توپ: در اوردنچر نگهدارنده توپ از تکیه گاههای توپی شکلی استفاده میشود که ایمپلنتها را به دندان مصنوعی متصل میکنند.
- اوردنچر پارتیل: اینها اوردنچرهایی هستند که فقط چند دندان از دست رفته را جایگزین میکنند. ریشههای دندان را با ایمپلنتهای دندانی جایگزین میکند تا اوردنچر جزئی بتواند روی آنها چسبیده و ظاهر طبیعیتری برای دندانهای شما ایجاد کند.
ایمپلنت متحرک چگونه کاشته میشود؟
کاشت ایمپلنت متحرک در سه مرحله انجام میشود و در ابتدا فیکسچر با عمل جراحی به استخوان فک وصل میشوند؛ بعد از مرحله اول شما باید بین ۳ تا ۴ماه صبر کنید تا بافت لثه و فک در سطح سلولی روی ایمپلنت رشد کند. در این مرحله بدن، پایه ایمپلنت را بخشی از استخوان فک میشناسد. جنس پایهها معمولا با بدن سازگار است؛ اما در برخی از بیماران، بدن این پیوند را پس میزند.
پروتزها نیز باید متناسب با فرم دندانهای اصلی، لثه و فک بیمار ساخته شوند تا ظاهری طبیعی ایجاد کنند؛ به دلیل حساسیت این فرآیند ممکن است، ساخت پروتزها تا یک ماه نیز طول بکشد. در مرحله آخر تاجها به پایهها وصل میشوند و نگرانی از بابت لیز خوردن و در آمدن آنها هنگام غذا خوردن و تکلم وجود ندارد. این دندانها را میتوانید به صورت اختیاری برای تمیز کردن و غیره از دهان خود خارج کنید.
ایمپلنت متحرک برای چه کسانی مناسب هستند؟
اوردنچرها (پروتز متحرک متکی برایمپلنت) برای کسانی که با دندانهای مصنوعی که به شیوه قدیمی درست میشوند، مشکل دارند و نمیتوانند به راحتی با آنها غذا بخورند و تکلم کنند، بسیار مناسب است. همچنین کسانی که میخواهند، بعد از صرف غذا دندانهای خود را در بیاورند و تمیز کنند، کاندید مناسبی برای استفاده از ایمپلنتهای متحرک هستند.
توجه داشته باشید که در ایمپلنت متحرک لثه و استخوانهای آن تخریب نمیشوند؛ بنابراین افرادی که از توده استخوانی کافی برای ایمپلنت ثابت برخوردار نیستند، میتوانند از این نوع ایمپلنتها استفاده کنند. به طور کلی برای اینکه تشخیص داده شود یک فرد کاندیدای مناسبی برای این نوع کاشت به شمار میرود یا خیر، باید با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کرد. پزشک به دقت تمام جزئیات را بررسی و بهترین جایگزین برای دندانهای از دست رفته را به فرد پیشنهاد میکند.
تفاوت بین ایمپلنت متحرک با ایمپلنت ثابت و دندان مصنوعی
در دندانهای مصنوعی سنتی، برای نگه داشتن دندانها در جای خود از چسب استفاده میشد. اما برای نگه داشتن پروتز متحرک از ابزارهای نوین کاشت استفاده میشود. بنابراین خطر جدا شدن پروتزها هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن وجود ندارد. در ایمپلنت نوع ثابت استخوانهای فک باید از بافت متراکمتری برخوردار باشند تا بتوانند ایمپلنت را در خود نگه دارند. ولی در مورد ایمپلنت متحرک چنین نیست؛ بنابراین این نوع کاشت، برای کسانی که استخوانهای فک آنها تحلیل رفته است گزینه مناسبی محسوب میشود.
مهمترین تفاوت بین پروتز ثابت و متحرک برپایه ایمپلنت در این است که در ایمپلنت متحرک فقط چند عدد پیچ در فک گذاشته میشود. بقیه دندانها روی ریشه قرار نمیگیرند، آنها به هم میچسبند. اما در ثابت تعداد پایه ها باید افزایش یابد؛ بنابراین پروتز ثابت متکی بر ایمپلنت فرآیند پیچیدهتری دارد.
مزایای ایمپلنت متحرک
- نسبت به دندانهای مصنوعی قدیمی ثبات بیشتری دارند و احتمال شکستن یا شل شدن دندانها هنگام صحبت کردن بسیار پایین است.
- آنها توانایی جویدن را افزایش میدهند و شما میتوانید چیزهای سفت و چسبنده هم بخورید.
- آنها نسبت به دندانهای مصنوعی راحتتر هستند و ظاهر طبیعیتری هم دارند.
- در مدلهای متحرک استخوان فک حفظ میشود و از تحلیل رفتن بیش از اندازه آنها پیشگیری خواهد شد.
معایب ایمپلنت متحرک
برخی موارد وجود دارند که باعث میشوند، کاشت ایمپلنت متحرک برای بیماران چالش برانگیز باشد. این موارد نقطه ضعف به شمار نمیروند و معمولا مشکل جدی برای بیماران ایجاد نمیکنند. اما آگاهی از آنها برای تصمیمگیری درمورد کاشت لازم است.
- نیاز به جراحی دارد؛ این عمل هم با بیحسی موضعی در قسمت لثه و فک انجام میشود تا پزشک بتواند، ایمپلنت را در قسمتهای مختلف قرار بدهد.
- هزینه ایمپلنت متحرک نسبت به دندان مصنوعی بیشتر است؛ معمولا بیمه هم آن را تحت پوشش قرار نمیدهد. چرا که کاشت ایمپلنت یک روش زیبایی به شمار میرود.
- بسته به مقدار فرسایش دندان یا لثه ممکن است، برای پشتیبانی از ایمپلنت به پیوند استخوان نیاز داشته باشید. این موضوع باعث طولانی شدن روند بهبودی میشود.
- ایمپلنتهای متحرک هم در طول زمان دستخوش تغییر و خرابی میشوند و ممکن است، نیاز به تعویض یا سفت کردن داشته باشند. البته با رعایت نکات مراقبتی آنها تا چندین سال و حتی تا آخر عمر کاربردی خواهند بود.
ایمپلنت ثابت بهتر است یا متحرک؟
در پاسخ به این سوال، باید بگوییم که هر شیوه معایب و مزایای خاص خود را دارد؛ ایمپلنت ثابت، در ظاهر مانند دندانهای طبیعی به نظر میرسد، ولی هزینه آن از ایمپلنت متحرک بیشتر است. همچنین همانطور که گفتیم، برای انجام آن به تراکم استخوانی بیشتر و سالمتری نیاز است تا فک بتواند ایمپلنتها را در خود نگه دارد.
ایمپلنت متحرک میتوانند به راحتی تمیز شوند و هزینه کمتری هم دارند. اما شاید برخی افراد با ظاهر آن چندان احساس راحتی نکنند، چرا که شباهت آنها به دندان های مصنوعی قدیمی بیشتر است. آنها همچنین میتوانند به عنوان پشتیبان برای استخوانهای تحلیل رفته فک باشند، اما دندان مصنوعی چنین ویژگی ندارد. بنابراين میتوان گفت انتخاب بین مدل متحرک و ثابت این کاشتها به هدف شما، میزان تراکم و سلامت استخوان و فک، تصمیم پزشک و بودجه مالی شما بستگی خواهد داشت.
چگونه از ایمپلنتهای متحرک مراقبت کنیم؟
برای اینکه کاشتها مدت زمان بیشتری کاربردی باشند و آسیب نبینند، به مراقبت نیاز دارند. مراقبت از آنها چندان پیچیده نیست و شباهتهایی به مراقبت از دندانهای اصلی دارد. در ادامه به نکات مهم در این زمینه اشاره کردهایم.
- اگر تازه ایمپلنت کردهاید و دندانهای هنوز در جای خود ننشستهاند، بسیار مهم است که هر روز لثهها، زبان و سقف دهان خود را قبل از گذاشتن دندانها با یک مسواک نرم بشویید.
- هر بار که پروتزها را برای خارج کردن غذا و غیره دندانها را از دهان خارج میکنید، آنها را بشویید.
- از مسواکهای نرم و مخصوص برای خارج کردن ذرات از سطح دندانها استفاده کنید.
- هنگامی که برای مدت طولانی دندانها را از دهان خارج کردهاید (مثلا موقع خواب)، آنها را در یک ظرف آب قرار دهید.
نکاتی برای افزایش طول عمر اوردنچر متحرک با پشتیبانی از ایمپلنت دندانی
بلافاصله پس از جراحی ایمپلنت، توصیه میشود از خوردن هر گونه غذای سفت که میتواند در طول دوره بهبودی به ایمپلنت شما آسیب برساند، خودداری کنید. رژیم غذایی نرم به مدت 7 روز توصیه می شود و تا 12 هفته پس از جراحی باید مراقبتهای ویژهای انجام شود.
تمیز کردن اوردنچر
درک نحوه تمیز کردن دندان مصنوعی یا اوردنچر بسیار مهم است. به طور معمول، پروتزها تا 10 برابر نرمتر از دندانهای طبیعی هستند و استفاده از پاککنندههای مخصوص دندان مصنوعی که دارای فرمولاسیون کم ساینده هستند، 99.9 درصد از باکتریهای ایجاد کننده بو را از بین میبرد و به حذف پلاک و لکهها کمک میکند.
مسواک زدن
درست مانند دندان های طبیعی شما، سلامت طولانی مدت اوردنچر و ایمپلنتهای دندانی آن به میزان مراقبت شما از آنها بستگی دارد. نکته مهم در مورد اوردنچر متحرک این است که میتوانید راحتتر از دندانهای طبیعی خود از آن مراقبت کنید! با روال منظم، این تمیز کردن به شما کمک میکند تا از تجمع پلاک جلوگیری کنید.
در زمان استفاده از مسواک، به نواحی مانند کنارههای ایمپلنت دندانی خود توجه ویژهای داشته باشید، زیرا اغلب در این مکان غذا و پلاک جمع میشود. برای اوردنچر (یا پروتز) متحرک از یک برس دندان مصنوعی استفاده کنید؛ یک برس دندان مصنوعی با طراحی ارگونومیک هوشمندانه که دارای یک دسته بزرگ و آسان برای کنترل بیشتر است. برسهای دندان مصنوعی دارای دو سر برس هستند و برخی حتی دارای یک نوک پولیش لاستیکی در پایین دسته هستند که به صیقل دادن سطح دندان مصنوعی کمک میکند تا لکههایی مانند قهوه و تنباکو را از بین ببرد. موهای نرم بلند چند تایی برای تمیز کردن خارجی موثر هستند. از سرهای مختلف برس برای تمیز کردن پروتز خود استفاده کنید.
قرص دندان مصنوعی
برخلاف برخی از خمیردندانها، قرصهای پروتز دارای فرمول غیر سایشی هستند، بنابراین بدون خراش تمیز میشوند و مکانهای کمتری برای رشد باکتریهای ناخواسته باقی میگذارند. برای تمیز کردن عمیق پروتزهای خود، از قرصهای دندان مصنوعی استفاده کنید، با این مراقبت میتوانید تا 99.9 درصد از رشد باکتریهای ایجاد کننده بو جلوگیری کنید. زمانی که این قرصها طبق دستورالعمل استفاده میشود، به حذف لکههای سخت و کاهش پلاک کمک میکند. همچنین برای کسانی که ترجیح میدهند دندان مصنوعی خود را یک شب خیس نکنند، گزینههای قرص «اکسپرس» یا «3 دقیقهای» نیز وجود دارد.
برسهای بین دندانی
اطمینان حاصل کنید که مسواکهای بین دندانی را به عنوان بخشی از روال نگهداری ایمپلنت دندانی خود قرار دادهاید. از این برسهای کوچک میتوان برای حذف تکههای غذا و پلاک از اطراف ایمپلنت استفاده کرد و احتمال تجمع و بیماری لثه را کاهش داد.
دهانشویه
همراه با تمیز کردن منظم، دهانشویه ضد میکروبی به کاهش و از بین بردن باکتریهای تجمع یافته در اطراف ایمپلنت دندان کمک میکند.
حفظ سلامت دهان و دندان
حفره دهان از بقیه بدن شما جدا نیست. این تصور نادرست است که اگر سلامت سیستمیک و رفاه عمومی به خطر بیفتد، سلامت دهان و ایمپلنت های دندانی شما تحت تأثیر قرار نمیگیرند. بدن شما به عنوان یک سیستم کامل عمل میکند و باید بر این اساس از دارایی شماره یک خود مراقبت کنید. اگر میخواهید سلامت ایمپلنت دندان خود را به حداکثر برسانید، مطمئن شوید که در سلامتی کامل هستید و از خود مراقبت میکنید.
دوام ایمپلنت شما نه تنها به حفظ سلامت دهان شما، بلکه به انتخاب سبک زندگی شما به طور کلی بستگی دارد. یکی از عوامل اصلی که میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در ایمپلنتهای دندانی شما (و بهداشت کلی دهان) شود، سیگار کشیدن است.
ویزیت منظم دندانپزشکی
به معاینات منظم دندانپزشکی و قرار ملاقات با متخصص بهداشت متعهد شوید.، چراکه به دندانپزشک شما کمک میکند تا پیشرفت ایمپلنتهای شما را نظارت کند.
توصیه دندانپزشک را جدی بگیرید
مهمتر از همه، به توصیههای دندانپزشک خود در مورد نحوه نگهداری از ایمپلنتهای دندانی خود توجه کنید. چه پرهیز از برخی مواد غذایی در طول فرآیند بهبودی یا پیروی از یک روال تمیز کردن خاص باشد، توصیه دندانپزشک شما ضروری است.
اهمیت متخصص دندانپزشکی
مانند تمام روشهای جراحی دندان، صلاحیت، تخصص و تجربه دندانپزشک انجام دهنده برای اطمینان از قرار دادن موفقیت آمیز ایمپلنت دندان و به حداقل رساندن خطر شکست مهم است. یک متخصص دندانپزشکی متخصص، دندانپزشکی بسیار ماهر است که میتواند نتیجه مطلوب درازمدت را برای شما فراهم کند.
سخن نهایی در مورد ایمپلنت ثابت
ایمپلنت ثابت به عنوان یک راهحل دائمی برای جایگزینی دندانهای از دست رفته، مزایای زیادی دارد که ممکن است بسیاری از افراد از آن آگاه نباشند. این روش به طور خاص برای افرادی که دندانهای خود را از دست دادهاند و به دنبال یک راهحل ماندگار هستند، طراحی شده است. برخلاف دندانهای مصنوعی معمولی که ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند یا در طول زمان دچار تغییرات شوند، ایمپلنت ثابت به عنوان یک قطعه تیتانیومی در داخل فک کاشته میشود و با استخوان فک جوش میخورد، بنابراین از استحکام و دوام بالاتری برخوردار است. یکی از نکات کمتر شناختهشده در مورد ایمپلنت ثابت این است که این نوع ایمپلنت علاوه بر بهبود ظاهر و عملکرد دندان، میتواند به حفظ ساختار استخوان فک کمک کند و از تحلیل استخوانی که به طور طبیعی بعد از از دست دادن دندانها اتفاق میافتد، جلوگیری نماید. این فرآیند به نام “استئوانتگرافی” شناخته میشود و میتواند بهبود چشمگیری در سلامت دهان و دندان فرد ایجاد کند.