زمانی که بحث از ترمیم یا جایگزینی دندان‌های از دست رفته به میان می‌آید، دو گزینه بسیار پرطرفدار و کارآمد در دندانپزشکی مطرح می‌شوند: ایمپلنت و کامپوزیت. این دو روش درمانی علی‌رغم هدف مشابهی که دارند، از نظر مواد مورد استفاده، روش اجرا و ماندگاری تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. ایمپلنت دندان به‌عنوان یک راه‌حل دائمی و مقاوم برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته شناخته می‌شود که به‌وسیله یک پایه تیتانیومی به فک متصل می‌شود. در مقابل، کامپوزیت‌ها بیشتر برای ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده یا پر کردن دندان‌ها به‌کار می‌روند و به دلیل ویژگی‌های زیبایی‌شناسی بالا، گزینه‌ای مناسب برای بازسازی دندان‌های قدامی هستند. در این مقاله از وبسایت دکتر سزاوار، قصد داریم به مقایسه این دو روش پرداخته و به این سوال که ایمپلنت بهتر است یا کامپوزیت بپردازیم.
ایمپلنت چیست؟
ایمپلنت دندان، روشی پیشرفته برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که در آن پایه‌ای فلزی، معمولاً از جنس تیتانیوم، در استخوان فک کاشته می‌شود. این پایه به‌عنوان ریشه دندان عمل کرده و پس از اتصال به استخوان، تاج دندان مصنوعی روی آن نصب می‌شود. این روش به‌دلیل ظاهر طبیعی، دوام بالا و بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن، مزایای قابل توجهی دارد.
کاشت دندان چگونه است؟ مراحل انجام ایمپلنت شامل معاینه و برنامه‌ریزی، جراحی کاشت پایه فلزی، دوره بهبودی برای اتصال پایه به استخوان و در نهایت نصب تاج دندان است. همچنین برای کاشت ایمپلنت، داشتن سلامت عمومی مناسب، استخوان فک کافی و سالم، و عدم وجود بیماری‌های فعال لثه ضروری است.
جدول مقایسه ایمپلنت و کامپوزیت
در جدول زیر، می‌توانید مقایسه ایمپلنت و کامپوزیت را مشاهده کنید:
| ویژگی | ایمپلنت | کامپوزیت |
| هزینه | هزینه بالا | هزینه پایین و مقرون به‌صرفه |
| طول عمر | ۲۰ تا ۳۰ سال یا بیشتر، با مراقبت مناسب | ۵ تا ۱۰ سال |
| مراقبت | نیاز به رعایت بهداشت دهان و دندان، اما مراقبت خاصی ندارد | نیاز به مراقبت بیشتر برای جلوگیری از تغییر رنگ و آسیب |
| زیبایی | شبیه دندان طبیعی، جایگزینی کامل دندان از دست رفته | همرنگ دندان، مناسب برای ترمیم و زیبایی دندان‌های موجود |
| روش اجرا | نیازمند جراحی و چند ماه زمان برای تکمیل | بدون جراحی، انجام در یک جلسه |
مزایای ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان به‌عنوان جایگزینی برای دندان‌های از دست رفته، مزایای متعددی دارد که عبارت‌اند از:
- ظاهر طبیعی و بهبود زیبایی؛ ایمپلنت‌ها شباهت زیادی به دندان‌های طبیعی دارند و به حفظ ساختار صورت کمک می‌کنند، که این امر موجب افزایش اعتمادبه‌نفس می‌شود.
- دوام و طول عمر بالا؛ با مراقبت مناسب، ایمپلنت‌ها می‌توانند تا پایان عمر کارایی خود را حفظ کنند.
- جلوگیری از تحلیل استخوان فک؛ ایمپلنت‌ها با جایگزینی ریشه دندان، از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری می‌کنند و به حفظ سلامت استخوان کمک می‌نمایند.
- بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن؛ ایمپلنت‌ها عملکردی مشابه دندان‌های طبیعی دارند و به بهبود فرآیند جویدن و تکلم کمک می‌کنند.
- عدم آسیب به دندان‌های مجاور؛ برخلاف روش‌هایی مانند بریج، ایمپلنت‌ها نیازی به تراشیدن یا آسیب رساندن به دندان‌های مجاور ندارند.
- مراقبت آسان؛ نگهداری و تمیز کردن ایمپلنت‌ها مشابه دندان‌های طبیعی است و نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای ندارد.
- ثبات و راحتی؛ ایمپلنت‌ها به‌طور محکم در استخوان فک قرار می‌گیرند و مانند دندان‌های مصنوعی متحرک، لغزش یا جابجایی ندارند.
آیا بیمه هزینه ایمپلنت را تقبل می کند؟
بیمه‌های پایه مانند تأمین اجتماعی معمولاً هزینه‌های مربوط به ایمپلنت دندان را پوشش نمی‌دهند. با این حال، برخی بیمه‌های تکمیلی گروهی ممکن است بخشی از هزینه‌های ایمپلنت را تقبل کنند. این پوشش‌ها بسته به نوع قرارداد و سقف تعهدات بیمه متفاوت است. برای بهره‌مندی از این خدمات، معمولاً نیاز است که به‌صورت گروهی (مثلاً از طریق سازمان یا شرکت) اقدام شود. پیشنهاد می‌شود با شرکت بیمه خود تماس گرفته و جزئیات پوشش‌ها و شرایط مربوط به ایمپلنت دندان را جویا شوید.
چه کسی کاندید مناسب برای ایمپلنت است؟
افرادی که از سلامت عمومی مناسبی برخوردارند و بیماری‌های مزمن کنترل نشده مانند دیابت یا مشکلات سیستم ایمنی ندارند، می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای این روش باشند. وجود لثه‌های سالم و بدون عفونت یا بیماری‌های فعال لثه نیز، برای موفقیت ایمپلنت ضروری است. علاوه‌بر این، داشتن استخوان فک با تراکم و حجم کافی برای حمایت از ایمپلنت اهمیت دارد؛ در صورت کمبود استخوان، ممکن است نیاز به پیوند استخوان باشد.
همچنین ایمپلنت برای افرادی مناسب است که رشد فک آن‌ها کامل شده باشد؛ بنابراین، افراد زیر ۱۸ سال معمولاً کاندیدای مناسبی نیستند. پیش از تصمیم‌گیری برای انجام ایمپلنت، مشاوره با دندانپزشک ضروری است تا ارزیابی دقیقی از شرایط فردی شما انجام شود و بهترین گزینه درمانی پیشنهاد گردد.
تفاوت مراحل اجرا ایمپلنت و کامپوزیت
ایمپلنت و کامپوزیت دو روش متفاوت در دندانپزشکی هستند که هرکدام مراحل خاص خود را دارند.
مراحل اجرای ایمپلنت دندان
- ارزیابی و برنامه‌ریزی: در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از تصاویر رادیوگرافی و معاینه بالینی، وضعیت استخوان فک و لثه را بررسی کرده و برنامه درمانی مناسب را تعیین می‌کند.
- جراحی کاشت ایمپلنت: در این مرحله، با استفاده از بی‌حسی موضعی، یک برش کوچک در لثه ایجاد شده و استخوان فک برای قرار دادن فیکسچر (پایه تیتانیومی) آماده می‌شود. سپس فیکسچر در استخوان فک قرار داده می‌شود.
- فرآیند جوش خوردن استخوان (اوسئوانتگراسیون): پس از کاشت فیکسچر، حدود ۳ تا ۶ ماه زمان لازم است تا فیکسچر به استخوان فک جوش بخورد و ثبات لازم را پیدا کند.
- قرار دادن اباتمنت: پس از اطمینان از جوش خوردن فیکسچر، اباتمنت (اتصال دهنده) روی فیکسچر قرار می‌گیرد.
- ساخت و نصب روکش نهایی: در این مرحله، قالب‌گیری از دندان انجام شده و روکش نهایی ساخته می‌شود. سپس روکش روی اباتمنت نصب می‌شود.
مراحل اجرای کامپوزیت دندان
- ارزیابی و برنامه‌ریزی: دندانپزشک با معاینه بالینی و بررسی تصاویر رادیوگرافی، وضعیت دندان‌ها را ارزیابی کرده و طرح درمانی مناسب را تعیین می‌کند.
- آماده‌سازی دندان: در این مرحله، سطح دندان تمیز شده و در صورت نیاز، مقدار کمی از مینای دندان برداشته می‌شود تا فضای کافی برای قرار دادن کامپوزیت فراهم شود.
- قرار دادن کامپوزیت: ماده کامپوزیت به صورت لایه‌به‌لایه روی دندان قرار داده می‌شود و هر لایه با استفاده از نور مخصوص سخت می‌شود.
- فرم‌دهی و صیقل دهی: پس از قرار دادن لایه‌های کامپوزیت، دندان به فرم مورد نظر در می‌آید و سپس سطح آن صیقل داده می‌شود تا ظاهری طبیعی و براق داشته باشد.
- بررسی و تنظیم نهایی: در این مرحله، دندانپزشک بایت (میزان تماس دندان‌ها با یکدیگر) را بررسی کرده و در صورت نیاز تنظیمات لازم را انجام می‌دهد.
ایمپلنت دوام بیشتری دارد یا کامپوزیت؟
درمورد دوام ایمپلنت بهتر است یا کامپوزیت، باید بگوییم که ایمپلنت‌های دندانی معمولاً عمر مفید بیشتری نسبت به کامپوزیت‌ها دارند. در حالی که عمر مفید کامپوزیت‌ها معمولاً بین ۵ تا ۱۰ سال است، ایمپلنت‌ها می‌توانند تا ۲۰ سال یا بیشتر دوام بیاورند. این تفاوت در دوام، به‌دلیل مواد استفاده شده و روش‌های ساختاری هر کدام است. ایمپلنت‌ها از تیتانیوم ساخته شده‌اند که با استخوان فک جوش می‌خورند و ساختاری محکم و پایدار ایجاد می‌کنند. در مقابل، کامپوزیت‌ها از مواد رزینی ساخته شده‌اند که ممکن است با گذشت زمان دچار تغییر رنگ، سایش یا ترک شوند. همچنین می‌توانید برای اطلاع از اینکه آیا ایمپلنت بهتر است یا لمینت، وارد لینک شده و مقاله آن را مطالعه کنید.
مراقبت از ایمپلنت راحت تر است یا کامپوزیت؟
مراقبت از ایمپلنت‌ها نسبت به کامپوزیت‌ها، معمولاً راحت‌تر است. ایمپلنت‌ها نیاز به رعایت بهداشت روزانه مشابه دندان‌های طبیعی دارند. مسواک زدن مرتب، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، برای حفظ سلامت ایمپلنت‌ها و جلوگیری از مشکلات لثه ضروری است. به‌طور کلی، ایمپلنت‌ها در صورت رعایت صحیح مراقبت‌ها، عمر طولانی دارند و معمولاً در برابر آسیب‌های روزمره مقاوم هستند.
اما مراقبت از کامپوزیت‌ها کمی دقیق‌تر است. این مواد ترمیمی به دلیل ماهیتشان ممکن است دچار تغییر رنگ، لکه‌گیری یا آسیب شوند. برای جلوگیری از این مشکلات، باید از مصرف مواد غذایی رنگ‌زا مانند قهوه، چای، توت‌ها و همچنین مواد سخت که می‌توانند باعث آسیب به سطح کامپوزیت شوند، پرهیز کرد. علاوه‌بر این، کامپوزیت‌ها ممکن است نیاز به ترمیم و بازسازی در طول زمان داشته باشند، زیرا به اندازه ایمپلنت‌ها مقاوم و پایدار نیستند. بنابراین، برای حفظ ظاهر و عملکرد کامپوزیت‌ها، مراقبت‌های بیشتری لازم است.
کامپوزیت زودتر خراب میشه یا ایمپلنت؟
ترمیم‌های کامپوزیتی به‌دلیل ویژگی‌های مواد سازنده و طراحی‌شان، معمولاً زودتر از ایمپلنت‌ها دچار آسیب می‌شوند. این مواد ممکن است با گذشت زمان دچار تغییر رنگ، سایش یا ترک شوند. در مقابل، ایمپلنت‌ها از تیتانیوم ساخته شده‌اند که با استخوان فک جوش می‌خورند و ساختاری محکم و پایدار ایجاد می‌کنند. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند ایمپلنت‌ها دوام بیشتری داشته باشند.
تفاوت مواد تشکیل دهنده ایمپلنت با کامپوزیت
ایمپلنت‌های دندانی و ترمیم‌های کامپوزیتی، از مواد مختلفی ساخته می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. درمورد اینکه مواد تشکیل دهنده ایمپلنت بهتر است یا کامپوزیت، باید بگوییم که ایمپلنت‌ها معمولاً از تیتانیوم یا زیرکونیوم ساخته می‌شوند. تیتانیوم به دلیل استحکام بالا، وزن سبک، دوام، مقاومت در برابر خوردگی و زیست سازگاری، از سال ۱۹۸۱ به‌عنوان مواد ایمپلنت‌های دندانی استفاده می‌شود. زیست سازگاری به این معنی است که تیتانیوم به‌خوبی با بافت لثه اطراف یکپارچه می‌شود.
ترمیم‌های کامپوزیتی از ترکیب ماتریس رزین و مواد پرکننده تشکیل می‌شوند. ماتریس رزین معمولاً از رزین‌های اکریلیک مانند بیس‌جی‌ام‌ای (Bis-GMA) تشکیل شده است که خاصیت سفت شدن مواد را در نور آبی می‌دهد و پایه اصلی مواد کامپوزیت است. مواد پرکننده از ذرات سرامیکی مانند شیشه، کوارتز یا سیلیس تشکیل شده‌اند که تأثیر بسیار بالایی بر مقاومت و استحکام آن دارند. همچنین در مقاله ایمپلنت بهتر است یا بریج، می‌توانید به‌طور کامل تفاوت‌های این دو روش را مطالعه کنید.
سخن نهایی در مورد فرق بین ایمپلنت و کامپوزیت
اینکه ایمپلنت بهتر است یا کامپوزیت، بستگی به نیاز و شرایط هر فرد دارد. ایمپلنت‌های دندانی به‌دلیل ساختار محکم و سازگاری با بدن، معمولاً دوام و ماندگاری بیشتری دارند و گزینه‌ای مناسب برای کسانی هستند که به دنبال یک راه‌حل بلندمدت برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته هستند. از سوی دیگر، کامپوزیت‌ها گزینه‌ای سریع‌تر و ارزان‌تر برای ترمیم دندان‌های آسیب دیده هستند، اما ممکن است به مرور زمان دچار تغییر رنگ یا سایش شوند و نیاز به تعمیرات داشته باشند.
در آخر، اگر به دنبال کاشت ایمپلنت‌هایی با کیفیت و ماندگاری بالا هستید، دکتر مهدی سزاوار، متخصص و جراح فک، دهان و صورت، بهترین گزینه برای انجام این درمان‌هاست. ایشان با داشتن سال‌ها تجربه و تخصص در این زمینه، ایمپلنت‌هایی با بالاترین کیفیت و طول عمر بالا برای شما فراهم می‌آورد.
