آیا ایمپلنت باعث سرطان می‌شود؟

ایمپلنت دندان بهترین روش برای جایگزینی دندان از دست رفته است؛ اما نگرانی در بین برخی افراد وجود دارد، که آیا ایمپلنت این جسم خارجی و فلزی باعث سرطان دهان یا خون می‌شود یا خیر؟؛ در واقع پرسش آیا ایمپلنت باعث سرطان می‌ شود؟، یکی از نگرانی‌های اصلی افراد متقاضی ایمپلنت دندان است. در پاسخ باید گفت خیر.

براساس تحقیقات موسسه ملی بهداشت ایالت متحده آمریکا که بر روی 28 بیمار انجام شده است، ارتباط مستقیمی بین سرطان، به ویژه سرطان دهان یافت نشده است. همچنین سوال مطرح شده دیگر این است که، آیا ایمپلنت برای بیماران سرطانی یکی از گزینه‌های موجود برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته است؟ یا خیر؟ و اگر هست آیا موجب عود یا متاستاز نمی‌شود؟

در مورد سوال دوم باید گفت: به طور کلی توانبخشی دندانپزشکی برای بیمارانی که تحت درمان سرطان با شیمی درمانی یا پرتو درمانی قرار گرفته‌اند، کار ساده‌ای نیست؛ به ویژه هنگامی که سرطان در ناحیه سر و گردن قرار دارد. اغلب وقتی چند دندان یا همه آن‌ها مستقیماً در خط تابش قرار دارند، باید حذف شوند.

برای بیمارانی که به کارسینومای دهانی مبتلا شده‌اند، ایمپلنت دندان معمولاً بهترین گزینه برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است. در این مقاله توضیحات جامعی در این رابطه با موارد مطرح شده، ارائه می‌دهیم.

آیا ایمپلنت دندان باعث سرطان می‌ شود؟

ایمپلنت دندان در اصل جایگزینی برای ریشه دندان از دست رفته است؛ یک پایه فلزی (تیتانیومی) است که از طریق جراحی در استخوان فک زیر خط لثه قرار می‌گیرد. پس از بهبودی یک دندان جایگزین، بریج یا مجموعه کاملی از پروتزهای مصنوعی بر روی پست‌ها نصب می‌شود.

نگرانی ارتباط ایمپلنت دندان و سرطان مربوط به سرطان دهان یا کارسینومای دهان است. اما با مطالعه مقالات و نتایج تحقیقات پی می‌برید که حدود 95 درصد عامل اصلی کارسینومای دهان عادت‌های زندگی و مصرف مشروبات و دخانیات است.

جنس ایمپلنت‌های دندانی استفاده شده در کلینیک دکتر سزاوار همگی دارای تاییدیه FDA بوده، و به هیچ وجه سرطان زا نیستند؛ طبق بررسی‌ها و تحقیقات تا کنون هیچ ارتباطی بین کاشت دندان و ایجاد سرطان و یا عود و متاستاز سرطان یافت نشده است. بنابراین پاسخ به این سوال که آیا ایمپلنت دندان سرطان زا است، منفی می‌باشد.

آیا ارتباطی بین سرطان دهان و ایمپلنت دندان وجود دارد؟

به طور کلی هیچ ارتباطی بین ایمپلنت دندان و سرطان ناحیه دهان مشاهده نشده است. مواردی که می‌تواند ریسک عفونت و شکست در ایمپلنت‌های دندانی را بالا ببرد می‌تواند موارد زیر باشد:

• بیماران بعد از کاشت ایمپلنت دندانی مراقبت‌های لازم را انجام نمی‌دهند.
• بیماران کار را به پزشکان غیر حرفه‌ای می‌سپارند که جراحی ایمپلنت را به خوبی انجام نمی‌دهند. این موضوع باعث التهاب لثه‌ها و استخوان‌ فک و بروز مشکلاتی گردد.
• بیماران به دلیل هزینه کم‌تر از مواد بی‌کیفیت به عنوان ایمپلنت استفاده می‌کنند. البته این موضوع تا حد زیادی به پزشک نیز بستگی دارد.

با توجه به موارد بالا می‌توان متوجه شد که با انتخاب بهترین شخص به عنوان پزشک و انجام مراقبت‌های لازم بعد از ایمپلنت برای بیماران سرطانی، احتمال ابتلا به سرطان به صفر می‌رسد.

آیا پیوند استخوان دندان می‌تواند باعث سرطان شود؟

ارتباط واضحی بین استفاده از پیوند استخوان برای بهبود نتیجه بالینی درمان ایمپلنت و سرطان دهان وجود ندارد. با این حال تحقیقات اخیر نشان می‌دهد، که پروتئین مورفوژنیک استخوان (BMP) یکی از اجزای برخی از پیوندهای استخوانی، می‌تواند یک عامل خطر باشد، اگرچه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

آیا ایمپلنت دندان با انواع درمان سرطان تداخل دارد؟

اگر از پزشک خود تشخیص سرطان دریافت کنید، یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی که ممکن است پیشنهاد کنند، شیمی درمانی است. علاوه بر این درمان‌هایی مانند رادیوتراپی و پرتودرمانی نیز می‌تواند گزینه دیگری برای درمان سرطان باشد.

اگرچه این گزینه‌های برای درمان سرطان شما مفید است، اما می‌تواند مشکلات بالقوه‌ای را برای سلامت دهان و دندان شما ایجاد کند، از جمله آن می‌توان به  احتمال شکست ایمپلنت دندان اشاره کرد. در ادامه تاثیر هر یک از درمان‌های ذکر شده بر ایمپلنت دندان را بررسی خواهیم کرد:

تاثیر شیمی درمانی بر ایمپلنت دندان

شیمی درمانی می‌تواند بر تراکم استخوان تأثیر بگذارد.

شیمی درمانی ممکن است باعث پوکی استخوان شود، که می‌تواند تراکم استخوان را در فک کاهش دهد. بیمارانی که از طریق شیمی درمانی از بیس فسفونات‌های IV استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان در فک خود هستند. با این حال ایمپلنت‌های دندانی را می‌توان با پیش آگهی قابل پیش بینی در بیماران مبتلا به پوکی استخوان تحت بیس فسفونات‌های خوراکی قرار داد و مدیریت کرد.

در نتیجه، تراکم استخوان یک قانون مهم در قرار دادن ایمپلنت‌های شما ایفا می‌کند. اگر استخوان به اندازه کافی قوی یا متراکم نباشد، ایمپلنت نمی‌تواند به خوبی جوش بخورد و بهبود یابد، در نتیجه منجر به شکست می‌شود.

شیمی درمانی می‌تواند بر ساختار استخوان تأثیر بگذارد، و اغلب خود استخوان را ضعیف می‌کند. حتی اگر استخوان فک پس از دریافت شیمی درمانی دوباره رشد کرده باشد؛ ممکن است همچنان تراکم کمتری داشته باشد، و نتواند به درستی ایمپلنت را نگه دارد.

شیمی درمانی بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد.

مشکل دیگری که شیمی درمانی ایجاد می‌کند، تأثیر آن بر سیستم ایمنی فرد است. به منظور مبارزه با سرطان، سیستم ایمنی می‌تواند تغییر کند، و فرد می‌تواند بیشتر مستعد ابتلا به برخی عفونت‌ها باشد.

اگر پس از دریافت شیمی درمانی خیلی زود ایمپلنت‌های دندانی دریافت کنید، در صورت عدم عفونی شدن ایمپلنت، ممکن است، بدن شما نتواند به راحتی با عفونت مبارزه کند و ایمپلنت از کار بیفتد.

نحوه انجام ایمپلنت پس از دریافت شیمی درمانی

از آنجایی که واکنش همه افراد به شیمی درمانی و درمان سرطان متفاوت است، مهم است که با انکولوژیست و دندانپزشک خود صحبت کنید تا مشخص شود که آیا (و چه زمانی) کاندیدای مناسبی برای ایمپلنت دندان هستید. در برخی موارد، ممکن است، مجبور شوید، برای دریافت ایمپلنت دندان صبر کنید یا به طور کل کاندید مناسبی برای این جراحی درمان نباشید.

تاثیر رادیوتراپی یا پرتو درمانی بر ایمپلنت‌های دندانی

ایمپلنت‌های دندانی بهترین نوع جایگزینی دندان هستند؛ با این حال ممکن است همه افراد برای انجام درمان ایمپلنت دندان مناسب نباشند، به ویژه برای بیمارانی که تحت درمان سرطان قرار گرفته‌اند. تحقیقات نشان داده است که احتمال موفقیت ایمپلنت برای بیماران سرطانی که تحت رادیوتراپی به خصوص در ناحیه سر و گردن قرار گرفته‌اند، کم‌تر است. این کاهش در میزان موفقیت ایمپلنت به دلیل تغییر در بافت نرم دهان و آناتومی استخوان ایجاد می‌شود.

اشعه رادیوتراپی منجر به تخریب سلول‌های بازسازی کننده استخوان (استئوسیت‌ها، استئوبلاست‌ها و استئوکلاست‌ها) می‌شود. به همین دلیل نمی‌توانند از دندان‌های جایگزین پشتیبانی کنند؛ علاوه بر این آسیب به رگ‌های خونی استخوان فک که در خط تابش وجود دارد نیز روند بهبود را کند می‌کند.

به همین دلیل تنها پزشکان خبره می‌توانند در کاشت ایمپلنت دندانی برای این دسته از بیماران موفق شوند. البته بعد از پایان دوره درمان، سلول‌ها و بافت استخوان بهبود پیدا می‌کنند، و احتمال موفقیت بیشتر می‌شود.

اگر تحت پرتودرمانی قرار گرفته باشید، خطر شکست ایمپلنت دندان شما به طور قابل توجهی بیشتر از سایر بیماران خواهد بود. پزشکی مدرن و فناوری پیشرفته اجازه داده است که پرتو درمانی در یک منطقه متمرکز شود؛ بنابراین اگر پرتودرمانی شما در مکان‌هایی دور از دهان باشد، ممکن است برای کاشت ایمپلنت دندان مشکلی نداشته باشید.

با این حال، برای بیمارانی که تحت پرتودرمانی در ناحیه سر یا گردن قرار گرفته‌اند، ایمپلنت دندان نامناسب است. زیرا احتمال شکست ایمپلنت‌های دندانی در مقایسه با یک بیمار معمولی 2 یا 3 برابر بیشتر است. میزان تابشی که در معرض آن قرار می‌گیرید، نیز بر میزان شکست تأثیر دارد. در مجموع، هر چه پرتو درمانی از دهان شما دورتر باشد، میزان موفقیت ایمپلنت دندان شما بیشتر خواهد بود.

اگر پرتودرمانی خیلی وقت پیش انجام شده باشد بر انجام ایمپلنت دندان تاثیر گذار است؟

اگر تحت پرتو درمانی قرار گرفته اید، خطر شکست ایمپلنت‌های دندانی افزایش پیدا می‌کند. مهم است که دندانپزشک خود را در مورد تمام پرتودرمانی‌ها، صرف نظر از اینکه چه مدت پیش رخ داده است، اطلاع دهید.

هنگام تعیین اینکه آیا برای انجام ایمپلنت دندان، پس از پرتودرمانی مناسب هستید یا خیر؟، باید عوامل زیادی را در نظر بگیرید. اگر مطمئن نیستید، با متخصص سرطان و دندانپزشک خود مشورت کنید. اطمینان حاصل کنید که هر دو طرف سابقه پزشکی شما را می‌دانند، و آن‌ها را از نگرانی‌های خود مطلع کنید. در نهایت قبل از تصمیم گیری از تمام خطرات ناشی از جراحی ایمپلنت دندان آگاهی کامل داشته باشید.

استئورادیونکروز و ایمپلنت‌های دندانی

به گفته بنیاد سرطان دهان، استئورادیونکروز یکی از شدیدترین عوارض رادیوتراپی سرطان است. این وضعیتی است که با نکروز عمومی بافت‌های استخوانی که در معرض تشعشع هستند مشخص می‌شود، که در اثر تخریب و انسداد رگ‌های خونی که خون را به استخوان‌ها می‌رسانند، ایجاد می‌شود.

استئورادیونکروز که در فک پایین بیشتر از فک بالایی شایع است، اغلب نیاز به برداشتن دندان‌هایی دارد که در نتیجه از دست دادن و تخریب بیش از حد استخوان لق می شوند. بازسازی این دندان‌ها چالش برانگیز است، زیرا اطمینان از قرار دادن موفقیت آمیز ایمپلنت در ناحیه آسیب دیده دشوار است.

این موارد بالینی توسط دندانپزشکان با استفاده از پیوندهای استخوانی که از منابع انسانی، حیوانی یا مصنوعی به دست می‌آیند، درمان می‌شوند.

کارسینومای دهان یا التهاب لثه

یکی از خطاهایی که موجب این نگرانی در مورد سرطان زا بودن ایمپلنت شده است، تشخیص اشتباه پزشکی در تفکیک سرطان دهان و التهاب لثه است، التهاب لثه یک عارضه نادر پس از کاشت ایمپلنت است که کاملا قابل درمان بوده، و هیچ ربطی به کارسینومای دهان ندارد.

آیا ایمپلنت‌های دندان تیتانیوم ایمن هستند؟

به طور خلاصه، بله؛ ایمپلنت‌های دندانی برای استفاده در حفره دهان بی خطر هستند. با این حال، باید در نظر داشت که مانند تمام مواد زیستی دیگر، ایمپلنت‌های تیتانیوم دارای احتمال بسیار نادری از عوارض هستند.

تیتانیوم یک آلیاژ غیرفعال است، به این معنی که با محیط اطراف خود واکنش نشان نمی‌دهد و آن را به یکی از ایمن‌ترین مواد برای ساخت ایمپلنت تبدیل می‌کند. علاوه بر این، ایمپلنت‌های تیتانیوم بادوام هستند، و به راحتی خورده نمی‌شوند و مواد مضر را در داخل حفره دهان آزاد نمی‌کنند.

به همین دلیل است، که دندانپزشکان در سرتاسر جهان از تیتانیوم به عنوان گزینه‌ای مطمئن و مناسب برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته استفاده می‌کنند.

کاشت ایمپلنت برای بیماران سرطانی بعد از درمان

موفقیت و دوام عالی ایمپلنت‌های دندانی، به حمایت و مقاومت توسط استخوان فکین بستگی دارد. در مواردی مانند بیماری‌های استخوانی یا در نتیجه پرتودرمانی سرطان، تراکم این استخوان کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه بر میزان موفقیت کاشت ایمپلنت دندانی نیز تأثیر منفی می‌گذارد.

به همین دلیل پزشک باید معاینات لازم در مورد تراکم استخوان و سایر شرایط لازم را انجام دهد. در مورد هر نوع سرطان باید با متخصص آن مشاوره داشته باشید، برای مثال اگر تجربه سرطان سینه را داشته‌اید، حتما باید با یک جراح پستان مشاوره داشته باشید.

بسیاری از بیماران بعد از درمان سرطان می‌توانند از ایمپلنت‌ها به عنوان جایگزین برای دندان‌های از دسته رفته خود استفاده کنند. بهترین متخصص کاشت ایمپلنت می‌تواند مشکلات جانبی را حل کند و سپس جراحی کاشت را انجام دهد.

خطرات ایمپلنت برای بیماران سرطانی چیست؟

همانطور که اشاره شد، احتمال شکستن ایمپلنت دندانی در افرادی که تحت رادیوتراپی و اشعه‌های مختلف قرار دارند، دو یا سه برابر بیشتر از افراد عادی است. به همین دلیل ممکن است بیماران سرطانی در زمان کوتاه‌تری به ترمیم نیاز داشته باشند. البته این موضوع تا حد زیادی به جنس ایمپلنت و برند آن نیز وابسته است.

در صورتی که استخوان فک تراکم لازم را نداشته باشد و پیوند نیز صورت نگیرد، احتمال آسیب رسیدن به ایمپلنت و استخوان وجود خواهد داشت. به همین دلیل لازم است که تمامی اقدامات و معاینات لازم به صورت کامل پیش از کاشت انجام شوند.

فواید ایمپلنت برای بیماران سرطانی

استفاده از متدهای مختلف برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته مزیت‌های بسیاری برای بیماران دارد. اولین مزیت آن بهبود ظاهر بیمار است. دندان‌ها نقش مهمی در زیبایی چهره و لبخند انسان‌ها دارند؛ به همین دلیل نبود آن‌ها جلوه ناخوشایندی ایجاد می‌کند. سایر مزیت‌های استفاده از ایمپلنت برای بیماران سرطانی عبارت است از:

ثبات فک و لثه‌های بیمار

زمانی که دندان‌ها حذف می‌شوند، استخوان فک و لثه‌ها در آن ناحیه شروع به تحلیل رفتن می‌کند. این موضوع ممکن است مشکلاتی برای دندان‌های کناری نیز ایجاد کند. ایمپلنت‌ها می‌توانند مانند یک دندان طبیعی در استخوان فک و در میان لثه‌ها کاشته شوند. وجود آن‌ها مانع از تحلیل رفتن استخوان می‌شود.

تسهیل غذا خوردن

سرطان به اندازه کافی دردناک است، و بی اشتهایی‌ها و حالت تهوع پس از شیمی درمانی و پرتودرمانی هم مورد علاقه هیچ فردی نیست. عدم وجود دندان نیز این بی‌اشتهایی و عدم توانایی در غذا خوردن را تشدید می‌کند؛ به همین دلیل بیماران بدون ایمپلنت‌ها ممکن است به سوء تغذیه مبتلا شوند. جایگزین کردن دندان‌ها می‌تواند مشکلاتی که بخاطر عدم توانایی در جویدن غذا ایجاد می‌شود را از بین ببرد.

نکات کلیدی برای دستیابی به بهترین نتیجه از کاشت ایمپلنت برای بیماران سرطانی

برای دستیابی به بهترین نتیجه از کاشت ایمپلنت‌های دندانی، سلامت عمومی نقش اصلی را ایفا می‌کند. به طور کلی اقدامات زیر سلامت عمومی بیمار را ارتقا می‌دهد، و به بهبود نتایج کاشت نیز کمک می‌کند.

رژیم غذایی مناسب

ابتدایی‌ترین توصیه‌ای که تمام دندانپزشکان برای همه دارند، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم است. غذای نرم بخورید که هضم آن نیز آسان است. مایعات مغذی مانند آب میوه‌های طبیعی، سوپ، ماست، میلک شیک و اسموتی‌ها را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهید. خوردن غذای ساده مانند پوره سیب زمینی و سبزیجات دارای برگ سبز نیز به بهبود سریع جای جراحی کاشت ایمپلنت دندانی کمک می‌کند.

پرهیز از استرس

استرس از جنبه‌های مختلف بر سلامتی شما تأثیر دارد. حتی برخی از بیماران به دلیل ترس زیادی که از ایمپلنت برای بیماران سرطانی دارند، با مشکل مواجه می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود، دندان‌هایشان را روی هم فشار دهند که باعث آسیب رسیدن به کاشت‌ها می‌شود. استرس همچنین خونرسانی به لثه‌ها را مختل می‌کند، و روند بهبود زخم‌های جراحی کند، می‌شود.

مسواک زدن دقیق

هنگام مسواک زدن فشار زیادی وارد نکنید. ممکن است باعث شود تا برس مسواک روی شکاف‌های ناحیه ایمپلنت کشیده شود و خونریزی کند. بهتر است از مسواک کردن قسمت دارای زخم جراحی تا زمان بهبود خودداری کنید. استفاده از دهانشویه‌ها، عدم استعمال سیگار و رعایت دستورات پزشک به بهبود سریع‌تر جای جراحی و موفقیت در کاشت ایمپلنت کمک می‌کند.

مراقبت‌های بعد از کاشت ایمپلنت برای بیماران سرطانی

بیمارانی که همچنان درگیر درمان سرطان هستند و ایمپلنت کاشته‌اند، باید تحت نظر پزشک خود باقی بمانند. پزشک در ویزیت‌های حضوری آن‌ها را راهنمایی می‌کند. اما افرادی که بهبود پیدا کرده‌اند، باید مانند دیگران از ایمپلنت‌های خود مراقبت کنند. اقداماتی که برای مراقبت توصیه می‌شوند، عبارتند از:

• خودداری از تحریک ایمپلنت‌ها با ضربه و فشار دادن آن.
• عدم مصرف غذاهای خیلی داغ یا خیلی سرد.
• عدم مصرف غذاهایی با دماهای خیلی متفاوت در فواصل زمانی کوتاه.
• حداقل برای یک یا دو ماه از گاز گرفتن مواد غذایی خودداری کنید.
• خودداری از استعمال سیگار و دخانیات و خوردن الکل.
• قرار گرفتن تحت نظارت کامل متخصص ایمپلنت و پزشک آنکولوژی.

جمع بندی

کاشت ایمپلنت برای بیماران سرطانی کار ساده‌ای نیست، اما امکانپذیر است. متخصصین حرفه‌ای می‌توانند به بیماران سرطانی کمک کنند که دندان‌های از دست رفته خود را با ایمپلنت جایگزین کنند. بیماران به کمک بهترین متخصص می‌توانند با کم‌ترین میزان ریسک و بیشترین احتمال موفقیت کاشت انجام دهند. البته این موفقیت به رعایت کامل دستورات پزشک و انجام دقیق معاینات پیش از کاشت ایمپلنت است.

دکتر مهدی سزاوار متخصص دهان، فک و صورت هستند. ایشان به صورت تخصصی در حوزه کاشت ایمپلنت‌های دندانی فعالیت دارند. به همین دلیل می‌توانند شرایط بیماران سرطانی را به صورت کامل بررسی کنند، و به آن‌ها برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته کمک کنند.

برای مشاوره با دکتر سزاوار می‌توانید، به صورت آنلاین از طریق راه‌های ارتباطی درج شده در سایت ایشان استفاده کنید؛ همچنین امکان رزرو زمان مشاوره حضوری و ویزیت برای معاینه از طریق سایت دکتر سزاوار وجود دارد.